Ağrı’ya nasıl gidilir?
Ağrı ulaşım konusunda epey şanslı. Her gün İstanbul, Ankara ve İzmir’den Ağrı’ya uçuşlar düzenleniyor. Üstelik hem Türk Hava Yolları hem de Pegasus alternatifleri var. İstanbul’dan uçuş 2 saat kadar sürüyor. Ayrıyeten komşu vilayetler olan Kars, Van, Iğdır, Erzurum vilayetlerinden otobüs ile birkaç saatte ulaşmanız mümkün.
Ağrı’ya gitmek için en iyi vakit nedir?
Ağrı ülkemizin rakım açısından en yüksek ili, Türkiye’nin çatısı denmesinin sebebi bu. Yüksekliği ve iklimi nedeniyle kış epeyce sert geçiyor, hatta yollar kapanabiliyor. Ağrı’ya gitmek için en iyi vakit mayıs-haziran ayları. Hava ısınmış, ova ve yaylalarda çiçekler açmış, dereler, akarsular coşmuş, tabiat uyanmış olduğundan en hoş görünümleri yakalama imkanınız var. Şayet Ağrı’ya gitme sebebiniz Ağrı Dağı tırmanışı ise, temmuz, ağustos, eylül daha kuru dönem olduğu için en uygun devir.
Ağrı’da ne yenir?
Ağrı büyük ve küçükbaş hayvancılık açısından çok varlıklı bir kent. Kentte bir yerden bir yere giderken yol boyunca özgür dolaşan gürbüz inekler, tombul koyunlar görüyorsunuz. Hayvancılık bu kadar gelişmiş olunca Ağrı’da yemek kültürü et ve süt üzerine kurulmuş. Ağrı’da en meşhur yemek Abdigör Köftesi olsa da kavurma, tandır, Ağrı döneri üzere et yemekleri nefis. Ağrı ovalarında yetişen endemik bitkilerle yapılmış olan otlu peynir, tekrar o dağlarda dolaşan arıların balları Ağrı’ya gidince kesinlikle tadına bakmanız gereken yiyecekler.
Ağrı’da kesinlikle görmeniz gereken 10 yer
Ağrı’yı kısaca tanıdıktan sonra gelelim Ağrı’da kesinlikle görmeniz gereken yerlere.
1 – Ağrı Dağı
Doğal ki Ağrı’ya gelince olmazsa olmaz Ağrı Dağı. Bu ortada size bir sürprizim var, Ağrı kent merkezinden Ağrı Dağı görünmüyor. Ağrı merkezden gördüğünüz dağ Kösedağ. Ağrı Dağı’nı görmek için Doğubeyazıt’a yaklaşmanız gerekiyor. Ağrı Dağı İshak Paşa Sarayı’ndan da görünmüyor. Onu ayrıyeten anlatacağım. Ağrı Dağı’nın en hoş görüntüleri Iğdır tarafından gelirken, Nuh’un Gemisi İzi’nin olduğu yerden ve Ermenistan’ın başşehri Erivan’dan görünüyor. 5137 metre yüksekliği ile Türkiye ve Avrupa’nın en yüksek noktası olan Ağrı Dağı doruğunda dört mevsim erimeyen bir takke buzulu yer alıyor. Buzul tahminen de binlerce yıldır orada. Ağrı Dağı’nın zirvesinde daima bir bulut kümesi oluyor, güya doruğa takılmış da ilerleyemiyormuş üzere.
2 – İshak Paşa Sarayı
Ağrı’nın değerlisi, hoşlar hoşu İshak Paşa Sarayı, Ağrı’ya gittiğinizde kesinlikle görmeniz gereken yerlerin başında geliyor. Osmanlı İmparatorluğu’nun son periyodunda yapılmış olan saray, Anadolu’nun en büyük sarayı. 7600 metrekareye yayılmış olan saray 360 oda, 3 kat olarak yapılmış. Osmanlı, Selçuklu, Fars ve Türkmen mimarisinin en hoş örnekleri Ermeni taş ustaları tarafından uygulanmış ve ortaya sanat yapıtı üzere hoş bu saray çıkmış. Ayrıyeten bulunduğu coğrafyanın soğuk olması nedeniyle, ısınmaya tahlil bulunmuş ve Osmanlı’daki birinci kalorifer sistemine sahip saray olmuş İshak Paşa.
İshaka Paşa Sarayı’nın bulunduğu kayalık yamaçtan Ağrı Dağı katiyetle görünmüyor. Yaşar Kemal’in Ağrı Dağı Efsanesi kitabına ilham veren bir efsane var: Paşanın kızı Gülbahar bir çobana aşık olur. Paşa kızının çobanla evlenmesini istemez, ancak kızı çok ısrar edince, “çoban Ağrı Dağı’na çıkarsa kızımı veririm” der. Çoban dağa çıktığında bir ateş yakacak, böylelikle herkes oraya çıktığını anlayacaktır. Çoban ateşi yakar, lakin günler geçmesine karşın geri dönmez. Meğerse aşık çoban ateşi yaktıktan kısa bir mühlet sonra hayatını kaybetmiş. Gülbahar babasına der ki, bana o denli bir zindan yap ki, hiçbir penceresinden Ağrı Dağı’nı görmeyeyim. Babası zindan değil saray inşa eder, fakat babasının sarayı Gülbahar’ın zindanı olur. İshak Paşa Sarayı ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için Osmanlı’nın Son Büyük Sarayı İshak Paşa yazısına da göz atın.
3 – Urartu Kalesi ve Eski Beyazıt Camii
İshak Paşa Sarayı’ından doruklara yanlışsız baktığınızda sarp kayaların üzerine kurulmuş bir kale göreceksiniz. Kalenin tam tarihi, ne vakit yapıldığı bilinmiyor lakin Urartular vaktinde yapıldığı kestirim edildiği için Urartu Kalesi olarak anılıyor. Birtakım kaynaklarda Beyazıt Kalesi olarak da görürsünüz. Kaleye çıkış çok inançlı olmasa da çıkıp İshak Paşa Sarayı’nın hoş görünümlerini görebilirsiniz. Kaleye çıkış noktasında Eski Beyazıt Camii yer alıyor. Bu cami İshak Paşa Sarayı’ndan daha evvel yapılmış ve eski Doğubeyazıt yerleşiminin mescidi imiş. Yalnızca namaz saatlerinde açılıyor camii.
4 – Ahmed-i Hani Müzesi ve Beyazıt Meskeni
Pir Ahmed-i Hani, bir islam bilimcisi, muharrir ve eğitmen. Bu bölge için büyük kıymet taşıyan Ahmed-i Hani’nin türbesi de Urartu Kalesi’nin 500 metre ilerisinde yer alıyor. Ahmed-i Hani Müzesi, İshak Paşa Sarayı’ndan Doğubeyazıt’a inerken sağda küçük bir zirvede yer alıyor. Müzenin içinde iki bina var. Birinci binada Ahmed-i Hani’nin hayatından ve öykülerinden kesitler yer alırken, ikinci bina etnoğrafya müzesi formunda tasarlanmış bir eski Beyazıt Meskeni. Bölgenin kültürü ve günlük hayatına dair kesitler yer alıyor. Ayrıyeten bahçede hoş bir kafeteryası var. Çay, kahve içip soluklanmak için olağanüstü.
5 – Nuh’un Gemisi’nin İzi
Nuh tufanının Ağrı’da son bulduğunu biliyor muydunuz? Tufanın sonunda Nuh’un Gemisi’nin karaya oturduğu yer olduğu varsayılan yer Türkiye-İran karayolundan 4 kilometre içeride Telçeker ve Üzengili köyleri ortasında yer alıyor. Gemi izi bir silüet olarak görünüyor. Türk ve yabancı pek çok araştırmacı burada incelemeler yapmış. Birinci üstten fotoğraflarını ise Orta Güler çekmiş. Semavi dinler için kutsal sayılan Nuh’un Gemisi’nin karaya vurduğu yerin ismi kitaplarda Cudi olarak geçiyor, Ağrı’daki bu bölge de halk ortasında Cudi olarak geçiyor.
6 – Meteor Çukuru
Ağrı’da dünyanın ikinci büyük meteor çukuru olduğunu söylesem, ne dersiniz? Türkiye-İran Gürbuluk hudut kapısına yalnızca 2 kilometre aralıkta yer alıyor meteor çukuru. Derinliği 60 metre, çağı 35 metre olan çukur Alaska’da bulunan bir meteor çukurundan sonra Dünya’nın ikinci büyük meteor çukuru. Birtakım bilimsel araştırmalar ise buranın bir obruk olduğuna işaret ediyor. Bölgenin karstik yapısı da bunu dayanaklar nitelikte.
7- Diyadin Kanyonu, Travertenleri ve Kaplıcaları
Ağrı’nın Diyadin ilçesinde yer alan Diyadin Kanyonu Murat Nehri’nin suları tarafından oyulmuş bir kanyon. Kanyon içinde ilçe merkezine yakın bir mesire alanı yer alıyor. Diyadin merkezine 5 kilometre arada yer alan kaplıcalar ise geniş bir alana yayılmış sıcak su kaynaklarından oluşuyor, sıcak suyun oluşturduğu traverten ve köprü imajları ilgi çeken yerler ortasında.
8 – Diyadin Meya (Günbuldu) Mağaraları
Meya Mağaraları, Diyadin ilçe merkezine 12 kilometre uzaklıkta bulunan Günbuldu Köyü’nde yer alıyor. Mağaraların içine oyulmuş tapınak, barınak üzere pek çok yerleşim ve farklı inançlara ilişkin izler bulunuyor. Mağaralar değişik olsa da asıl hoş kısmı mağaralara yanlışsız ilerlerken karşınıza çıkacak olan görünümler. Uçsuz bucaksız yaylalar, menderesler, hür dolaşan hayvanlarla pastoral bir tablo üzere.
9 – Balık Gölü
Ağrı’da yaylalar ve gölleri unutmamak gerek. Balık Gölü, Ağrı’nın en meşhur gölü. Doğubeyazıt ve Taşlıçay ilçe hudutlarında yer alan göl, 2241 metre rakımda yer alıyor. Türkiye’nin yüksek rakımlı göllerinden biri. Göl kırmızı benekli alabalık tipi ve pek çok yabanî hayvana mesken sahipliği yapıyor, ayrıyeten kuz müşahedesi de yapılabilir. Göl kıyısında piknik yapabileceğiniz yerler de var.
10 – Hamur Kümbeti
Hamur, Ağrı’nın en küçük ilçesi ve vilayet merkezine hayli yakın. Hamur Kümbeti, ilçe mezarlığı içinde yer alıyor. Kümbetin ne vakit yapıldığı tam olarak bilinmiyor. Hamur Kümbeti 11.5 metreye 4.70 metre boyutları, dikdörtgen yapısı ve Enteresan çatısı ile Osmanlı mimarisinde pek rastlanmayan bir mimari üslupta yapılmış.
Ağrı’ya bir seyahat planlarsanız üstte saydığım yerleri görmek için en az iki güne gereksiniminiz olacak.
Ağrı, doğal hoşlukları ve farklı kültürlere ilişkin taşıdığı izler ile Türkiye’de görülmesi gereken yerler ortasında bulunmayı sonuna kadar hak ediyor! Yalnızca İshak Paşa Sarayı’nı görmek için dahi gidilir.
{sitename}
