Geçtiğimiz sene boyunca dünya birçok kriz ile çaba etti. Bunların başında ise alışılmış ki milyonları etkileyen ve dünyanın neredeyse tüm ülkelerini tesiri altına alan COVID-19 pandemisi geliyor. Tüm bunlara karşın dallarında başarılara imza atan bayanlar, 2020’nin spot ışıkları altında olmayı hak ediyor! Dünyadaki belirsizlikler ve kriz ikliminde bile öncülük etmeye devam eden bayanlar, en güçlü durumlarda bile gayelerinden vazgeçmediklerini kanıtladılar.
2020 üzere bir senede bile birincilere imza atan bayan atletlerin yanı sıra, tarihe geçen oyuncular, direktörler ve bayan şefler de oldu! Her daim isimlerini tarihe yazan bayanlar, 2020’de de yollarından şaşmadılar diyebiliriz. Nobel Ödülleri’nden, Emmy ve Grammy Ödülleri’ne kadar… Kimyadan müzik dalına, astronomiden siyasete kadar… Bayanlar bir yıl daha, her dalda başarılı olabileceklerini kanıtladılar. Genç kızlara ve küçük çocuklara ilham kaynağı olan bu isimler, hudutları ortadan kaldırmak bir yana, sonların olmadığını gösterdiler.
Dünya sahnesinde kendini kanıtlayan, normları yıkan, cinsiyet eşitliğinin altını çizen ve 2020’yi şekillendiren bayanları fotogaleride görebilirsiniz…
1
HASRET TÜRECİ
Eşi Uğur Şahin ile Financial Times tarafından ‘YIlın Kişisi’ seçilen Hasret Türeci, hem bayanlar hem de Türkiye için çok büyük bir gurur kaynağı oldu. BioNTech şirketleri ile 1 yıldan kısa bir mühlet içerisinde COVID-19 aşısını keşfeden Türeci ve eşi, dünyanın tüm gözlerini üzerlerine topladılar. Almanya’da İstanbul göçmeni bir ailenin çocuğu olan Türeci, bilimdeki başarısı ile tüm genç kızlara ilham kaynağı oldu.
Fotoğraf: biontech.de
2
ANDREA M. GHEZ
Dr. Roger Penrose ve Dr. Reinhard Genzel ile birlikte Fizik kategorisinde Nobel Mükafatı alan Dr. Andrea Ghez, galaksimizdeki üstün kütleli bir kara delik için kesin ispat topladılar. Uzun bir müddettir gökbilim araştırmaları yapan Ghez, dünyanın en büyük teleskoplarını kullara, yeni teknikler geliştirdiler. Fizik kategorisinde Nobel Mükafatı alan dördüncü bayan olan Ghez, tıpkı vakitte 2006’da ‘Kadın Bir Astronom Olabilirsin’ isminde küçük kızlara ilham kaynağı olması için bir çocuk kitabı yazmıştı.
3
SÜMEYYE BOYACI
Önyargıları ortadan kaldırmak ve birebir vakitte kendi potansiyelinin farkında olmayan kız çocuklarına ilham kaynağı olmak için farklı ülkelerden bayan rol modelleri seçen Barbie, 2020 yılı için Türkiye’den 17 yaşındaki ulusal yüzücü Sümeyye Boyacı’yı seçti. “Kollarım yok lakin kimsenin görmediği kanatlarım var” diyen Sümeyye boyacı, Paralimpik yüzücü olarak Türkiye’yi temsil ediyor. Birçok alanda uzmanlaşan Boyacı, yüzme mesleğinin yanı sıra dört buçuk yaşından beri ayaklarıyla fotoğraf yapıyor. Sonların olmadığını kanıtlayan Boyacı, 2020’nin ilham veren bayanları ortasında.
Fotoğraf: sumeyyeboyacii
4
HİS DOĞAN, AZRA AKINCI, NİL KARABİNA, EDA ASAR VE PERİ BERKER
2020, bayan sportmenler için kıymetli bir yıl oldu. Türkiye’ye gurur kaynağı olan Bayan Ritmik Cimnastik Küme Ulusal Ekibi üyeleri Azra Akıncı, Nil Karabina, Eda Asar, Peri Berker ve grup kaptanı His Doğan, Ritmik Cimnastik Avrupa Şampiyonası’nda ‘3 çember 2 labut’ aletinde altın madalya kazandılar. Daha evvel bu kısımda önemli bir muvaffakiyet elde edemeyen Türkiye, 2020’de bayan ulusal kadrosu ile Avrupa Şampiyonu oldu.
Fotoğraf: @turkcimfed
5
RUTH BADER GINSBURG
Geçtiğimiz Eylül ayında hayatını kaybeden Ruth Bader Ginsburg, yine herkesin radarına girmişti. Amerika’nın Yüksek Mahkeme Yargıçı olan Ruth Bader Ginsburg, dünyanın unutmadığı feminist ikonlar ortasında. 1993’ten 2020’te kadar vazifesine devam eden Ginsburg, bu konumdaki ikinci bayan yargıç olmuştu. Bayan Hakları konusunda harika davalara imza atan Ginsburg, cinsiyet eşitliği için pek çok adım atmıştı. 2020’de tekrar çalışmaları ile gündem olan Ginsburg, bayanların gelebileceği noktaları bir defa daha hatırlatmış oldu.
6
CANAN DAĞDEVİREN
MIT’de çalışan Dr. Canan Dağdeviren, 2014’te Harvard Üniversitesi’nin Genç Akademi üyeliğine seçilen birinci Türk bilim insanı olmuştu. Medikal teknoloji alanında çalışan Dağdeviren tıpkı vakitte Forbes’un 30 Yaş Altı Bilim İnsanı listesinde de yer almıştı. 2020’de MIT’de bir buluşunu açıklayan Dağdeviren, ateş, nabız ve teneffüs denetimi yapan elektronik bir tişört icat etti. Buluşun koronavirüs hastalarında da kullanılabileceğini söyleyen Dağdeviren, herkesin sıhhat için kullanabileceği bir tişört yarattı.
Fotoğraf: @canandagdeviren
7
EMMANUELLE CHARPENTIER VE JENNIFER A. DOUDNA
Fransız mikrobiyolog, genetikçi ve biyokimyacı Dr. Emmanuelle Charpentier ve Dr. Jennifer Doudna, ortak olarak Kimya kategorisinde Nobel Mükafatı kazandılar. 2012’de ‘Crispr-Cas9’ isminde bir genetik düzenleme metodu üzerinde çalışan ikili, orak hücre hastalığı ve kanser tedavileri için deneysel tedavilere uygulanan bir metot geliştirdiler. Charpentier ve Doudna, Kimya kategorisinde Nobel Mükafatı alan 6. ve 7. bayan oldular.
8
MARIYA RUSSELL
2020’de birincilere imza atan birçok bayan oldu! Bu isimlerden biri de şef Mariya Russell… Chicago’da Kiko isimli bir Japon restoranında çalışan Russell, Michelin yıldızının 93 yıllık tarihinde Michelin yıldızı alan birinci bayan siyahi şef oldu. “Bunu yapan birinci siyahi bayan olduğumu düşünmek hala inanılmaz. Temsil edilmek her yerde çok değerli lakin bu türlü bir kesimde bu muvaffakiyete ulaşmanın çok havalı olduğuna inanıyorum” diyen Russell, 2020’de tarihe ismini kazıyan bayanlar ortasında yer aldı.
Fotoğraf: @mariyaleniserussell
9
GÜLSÜM KAV
Tıp mezunu olan ve tıpkı vakitte müelliflik yapan Gülsüm Kav, dünyanın tanıdığı bir feminist aktivist. Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformunun genel temsilcisi olan Kav, Birleşik Haziran Hareketinin de Yürütme Heyetine seçildi. Bayan cinayetlerine karşı gayreti ile sesini dünyaya duyuran Kat, BBC’nin 2020’de ilham veren 100 Bayan listesine girdi.
Fotoğraf: @gulsumkav
10
RIHANNA
Moda dalında bir ‘body-positive’ hareketi başlatan Rihanna, kesimin yanlışlarını doğruya çevirme yolunda ilerliyor. Fenty Beauty, Fenty Skin, Savage x Fenty ve Fenty olmak üzere tüm markalarında farklı geçmişlerden ve vücutlardan modeller tercih eden Rihanna, hoşluğun hududu olmadığını kanıtlıyor. 2020’de de Savage x Fenty gösterisi ile moda dünyasına damgasını vuran Rihanna, vücut çeşitliliği konusunu moda kesimine öğretecek üzere görünüyor.
11
NAOMI OSAKA
Bu sene Naomi Osaka’nın ismini çok duyduk! 22 yaşında ikinci U.S. Open şampiyonluğunu kazanan Osaka, yalnızca tenis dünyasında anılmıyor. Maçları sırasında ‘Black Lives Matter’ hareketini destekleyen Osaka, yüz maskeleri ve kıyafetleri ile sporunda vermek istediği bildirileri verdi. Time’s mecmuasının 2020’nin en tesirli isimleri ortasında yer alan Osaka, hem sporu hem de aktivizmi ile yılın unutulmazları ortasına yerleşti.
Fotoğraf: @naomiosaka
12
CHRISTINA KOCH
328 gününü Memleketler arası Uzay İstasyonunda geçiren astronot Christina Koch, Şubat ayında dünyaya dönerek uzayda en uzun kalan bayan astronot olmuştu. Bir dünya rekoru kıran Koch, 11 ay sonra kendisini karşılayan habercilere, “Şu an ne diyeceğimi bilemiyorum fakat çok memnunum,” demişti. Uzay Bilimi konusunda uzman olan Koch, yalnızca astronotluğu ile değil birebir vakitte Alzheimer ve Parkinson hastalıklarını iyileştirme konusundaki araştırmaları ile biliniyor.
Fotoğraf: @astro_christina
13
KYLIE JENNER
Jenner ve Kardashian ailesini sevmiyor hatta bahsini duymak bile istemiyor olabilirsiniz… Lakin Kylie Jenner’ın başarısı göz arkası edilemez! Tek başına bir makyaj imparatorluğu kuran Kylie Jenner, geçtiğimiz sene Forbes tarafından ‘En Genç Milyarder’ unvanını almıştı. Evet! Dünyanın en genç milyarderi bir kadın! 2020’de ise servetine servet katmayı başaran Jenner, listedeki erkekleri geride bırakarak yılın en çok kazanan yıldızı oldu.
14
ZENDAYA
Eylül ayında sanal olarak gerçekleşen Emmy Ödülleri’nde tarihe geçen Zendaya, ‘Euphoria’ dizisindeki performansı ile ‘Dram Serisinde En Âlâ Bayan Oyuncu’ mükafatını alan en genç bayan oldu. Konuşmasında insanlara, günümüzün gençliğine olan inançlarını kaybetmemeleri gerektiğini hatırlatan Zendaya, “Gençler için umudum var. Sokaklarda çaba eden yaşıtlarıma da sizi görüyorum, size hayranlık duyuyorum ve size teşekkür ediyorum” dedi.
15
JACINDA ARDERN
Pandemiye karşı en tesirli stratejilerden birini uygulayarak dünyayı kendine hayran bırakan Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern, Ekim ayındaki seçimleri kazandı. Yeni Zelanda tarihindeki en çeşitli kabineyi seçen Ardern, LGBTQ+ toplumundan üç kişi bile dahil etti. Liderliğin nasıl olabileceğini dünyaya gösteren Ardern, farklı geçmişlerden gelen beşerler ile en kuvvetli imtihanların üstesinden geldi.
16
KAMALA HARRIS
Son vakitlerin en enteresan başkanlık seçimlerine imza atan Amerika Birleşik Devletleri, birinci bayan başbakanını seçti! Joe Biden ile birlikte yarışan Kamala Harris, birinci bayan başbakan unvanının yanı sıra Amerika’nın birinci siyahi ve birinci Hintli-Amerikalı başbakanı oldu. Mesleği boyunca birçok önyargıyı ortadan kaldıran Harris, hem ülkesine hem de dünyaya hudutların olmadığını kanıtladı.
17
REGINA KING
2020’de birinci direktörlük tecrübesi ile izleyici karşısına geçen Regina King, kamera ardında tarih yazdı! Venedik Sinema Şenliğinde prömiyer yapan ‘One Night in Miami’ sineması ile şenlik için seçilen birinci bayan siyahi direktör olan King, bu geç gelen başarıyı, “Ne yazık ki dünyada işler bu türlü ilerliyor. Bir bayana fırsat tanınıyor ve şayet başaramazsa öbür bir bayan için yıllar boyunca kapılar kapanıyor,” diyerek yorumladı. Tekrar de sinema bölümü ismine büyük bir adım atan King, 2020’nin tarih yazan bayanları ortasında.
18
GITANJALI RAO
Gitanjali Rao şimdi 15 yaşında ve şimdiden Time mecmuasının birinci ‘Yılın Çocuğu’ unvanını kazandı! Küçüklüğünden beri icatlar yapan Rao, insanların içme sularının inançlı olup olmadığını test eden ‘Tethys’ isminde bir aygıt buldu. Angelina Jolie ile yaptığı röportajda, “Televizyonda gördüğüm tüm bilim insanları, daha yaşlı yahut beyaz” diyen Rao, “Hedefim yalnızca dünyanın sorunlarını çözecek bir aygıt olmaktan çıktı ve artık herkese ilham kaynağı olmak istiyorum. Zira ferdî tecrübelerimden bakacak olursam, kendiniz üzere biri görmediğiniz vakit motivasyon bulmak kolay olmuyor” diye eklemişti.
19
LOUISE GLÜCK
2020’de Edebiyat kategorisinde Nobel Mükafatı alan Louis Glück, “Sade hoşluğuyla ferdi varoluşu üniversal kılan kusursuz şiirsel sesi için,” kutlandı. Daha evvel de birçok itibarlı ödül alan Glück’un 12 şiir koleksiyonu ve birçok makalesi bulunuyor. Yunan ve Roma mitolojilerinden ilham alan Glück, 1996’da Edebiyat kategorisinde ödül alan Wislawa Sxymborska’dan 24 sene sonra Nobel alan birinci bayan şair oldu.
20
BEYONCE
Bu sene bizi ‘Black Is King’ görsel albümü ile şaşırtan ve birebir vakitte büyüleyen Beyonce, her daim rekor imza atmaya devam ediyor. Eşitliği savunan ve tüm işlerinde siyahi geleneklerini temsil eden Beyonce, geçtiğimiz haftalarda duyurulan 2021 Grammy Ödülleri’nde tam olarak 9 kategoride ödül adaylığı aldı. Yalnızca 2021 Grammy Ödülleri’nde en çok adaylığı bulunan sanatçı olmayan Beyonce, aynız amanda bu muvaffakiyete 2020’de hiç bir albüm çıkarmadan erişti!80 adaylık ile Grammy tarihinde en çok adaylığı bulunan Quincy Jones’a yaklaşan Beyonce’nin şimdilik 79 adaylığı bulunuyor.
Fotoğraf: @beyonce
Elle
