İsrail’in Birleşik Arap Emirlikleri’yle (BAE) olağanlaşma muahedesi imzalaması, Tel Aviv’in uzun müddettir dillendirdiği demir yolu üzerinden Körfez ülkeleriyle ilişki kurmayı planladığı projesini uygulama fırsatını güçlendirdi.
Kelam konusu projeyi 2018 yılında alenen duyuran İsrail, 15 Eylül’de Beyaz Saray’da BAE ile imzaladığı olağanlaşma mutabakatının akabinde da projeyi hayata geçirme konusundaki kararlılığını bildirdi.
Tel Aviv projeyle, Ürdün üzerinden Körfez ülkeleriyle Avrupa ve ABD ortasında temas kurmayı; arayı azaltıp maliyeti düşürmeyi hedeflediğini sav ediyor.
“İSRAİL, RASTGELE BİR BEDEL ÖDEMEDEN BÖLGEYE ENTEGRE OLMAYI AMAÇLIYOR”
Lübnanlı araştırmacı müellif Ali Bekir, AA muhabirine yaptığı açıklamada bu projenin, petrol boru çizgisi ile deniz yolu çizgisi projeleri üzere İsrail’in kesin formda bölgeye entegre olmayı hedeflediği adımlardan biri olduğunu belirtti.
Bekir, bu entegrasyonun, İsrail’in Filistinlilere yahut Arap dünyasına Filistin topraklarındaki işgalini sona erdirme, Birleşmiş Milletler kararlarına uyma ya da Arap barış teşebbüsünü uygulama konusunda hiçbir teklif sunmasına gerek kalmadan gerçekleştiğine dikkati çekti.
“İsrail, projeyle rastgele bir karşılık ödemeden bölgeye entegre olmayı hedefliyor.” değerlendirmesinde bulunan Bekir, “Proje, Abu Dabi’nin Tel Aviv hizmetindeki rolünü yansıtıyor.” tabirini kullandı.
Projenin, bir yandan tüm Arap dünyasını öbür yandan Mısır üzere ülkeleri siyasi, ekonomik ve güvenlik alanlarında tehdit ettiğini vurgulayan Bekir, demir yolu sınırının, Mısır’ın Arap dünyasındaki siyasi rolünü BAE ve İsrail faydasına baltalayacağını söyledi. Bekir, bu adımın Mısır iktisadına önemli biçimde ziyan vereceğini savundu.
Araştırmacı müellif Bekir, “Proje, ayrıyeten Körfez ülkelerini İsrail’e bağımlı ya da ekonomik açıdan ona bağlı hale getirecek. Bu da güvenlik risklerine neden olacaktır.” diye konuştu.
BAE’nin bu projedeki niyetini de sorgulayan Bekir, şöyle devam etti:
“Abu Dabi şayet iyi niyetli olsaydı İsrail’i rastgele bir karşılık ödemeden bölgeye entegre etmeye çalışmak yerine Hicaz Demir Yolu Çizgisini canlandırmak için efor sarf edebilirdi.”
RİYAD’IN TEL-AVİV İLE NORMALLEŞESİNİN BAŞLANGICI
Mısırlı muharrir Yasir Abdulaziz ise Körfez ile Akdeniz ortasındaki demir yolu sınırıyla Körfez bölgesiyle irtibat kurmanın İsrail işgal güçlerinin uzun müddettir kurduğu hayali olduğunu ve bu projenin jeostratejik boyutlar taşıdığını belirtti.
Projenin, İsrail’in hayal ettiği halkların olağanlaşması düzeyinde askeri ve ekonomik boyutları olduğunu da belirten Abdulaziz, şunları söyledi:
“BAE, projeyi Abu Dabi iktisadının faydasına olacak bir teşebbüs formunda pazarlamaya çalışıyor. Lakin durum bunun tam tersine. Bu proje bir hayaldi, BAE’nin işgal güçleriyle olağanlaşma mutabakatıyla gerçeğe dönüşmeye başladı. Demir yolu sınırının güzergahını inceleyecek olursak, bu Suudi Arabistan’ın işgal güçleriyle normalleşmesinin başlangıcı.”
Abdulaziz ayrıyeten, “Proje, Arap ve hatta İslam ülkelerinin ulusal güvenliğine büyük ziyan veriyor.” görüşünü lisana getirdi.
Mısırlı muharrir, Arap ve İslam ulusunun jeostratejik ve jeopolitik ehemmiyeti açısından bakılacak olursa bölge ülkelerinin en değerli boğazlar ve denizlere nazır olduğuna bunun da onlara, işgal güçlerinin tersine büyük bir avantaj sağladığına işaret etti.
“Bu projeye nazaran, dünya ticaretinin ve gücün büyük bir kısmının geçtiği boğazlar, su yolları ve Süveyş Kanalı, Tel Aviv’in elinde olacak.” diyen Abdulaziz, şunları kaydetti:
“Proje, İslam ümmetini birleştirmeyi amaçlayan Hicaz Demir Yolu’nun tersine Arap ülkeleri ortasındaki ilişkiyi engelliyor. Öte yandan BAE ve İsrail projesi olan demir yolu sınırı, Filistin ve Hicaz bölgesinde bulunan Müslümanların kutsal yerlerini teknik, askeri ve ekonomik açıdan daha güçlü olan Tel Aviv’in kararına tabi kılıyor.”
“PROJENİN SLOGANI: REFAH KARŞILIĞINDA NORMALLEŞME”
“Bu projeyi, ABD Lideri Donald Trump idaresinin açıkladığı tek taraflı kelamda Orta Doğu barış planının (Yüzyılın Anlaşması) küçük bir parçası” olarak kıymetlendiren Tunuslu muharrir ve gazeteci Ayade bin Ömer de proje sloganının ise “Refah karşılığında normalleşme” olduğunu kaydetti.
Siyonist oluşumun büsbütün tanınması karşılığında ekonomik refah tabanının oluşturulmasına işaret eden Bin Ömer, olağanlaşma adımlarının açıklanmasının dev proje mutabakatlarıyla eşzamanlı ilerlemesine dikkati çekti.
Bin Ömer, bu projelerin, olağanlaşmaya karşı çıkan ülkeler üzerinde ruhsal bir kaygı ve baskı oluşturmak için abartılabileceğini söyledi.
“Demir yolu projesi, İsrail’in bölgedeki çıkarlarını güçlendiriyor.” diyen Bin Ömer, ahlaki hisler, ülkenin iki kutsal mescide ve kutsal yerlere mesken sahipliği yapmasından kaynaklanan manevi sorumluluklar ile İslam alemindeki otoritesini kaybetme korkusu olmasa Riyad’ın İsrail ile açıkça ilgi kurmasının önünde bir mani olmadığını kaydetti.
Bin Ömer, Abu Dabi Veliahtı Muhammed bin Zayid ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ortasındaki mutabakatın demir yolu çizgisi konusunda oluşabilecek meseleleri çözmek için kâfi olduğunu lisana getirdi.
Demir yolu sınırına yönelik rastgele bir askeri ya da terör tehdidi bulunmadığını söyleyen Bin Ömer, çizginin önemli biçimde korunacağını, ona ziyan verilmesinin ulusal güvenlik ihlali haline geleceğini vurguladı.
Bin Ömer ayrıyeten “İsrail, projenin güvenliğinin sağlanması konusunda Filistinlilerin hakları da dahil ‘düşman hedef’ olarak tanımladığı şeylere karşı saldırmak konusunda ileri gidebilir.” dedi.
İsrail’in, Filistinlilerin haklarını da bu maksatlar ortasına koyabileceğine işaret eden Bin Ömer, hatta projeye mesken sahipliği yapan ülkelerin de ulusal güvenliğinin büyük bir risk altında olabileceğini aktardı.
Bin Ömer, “Hicaz sınırı projesinde olduğu üzere bölgenin, güvenliği artıran, ekonomik açıdan bölgeyi birbirine bağlayan ve İslam Arap birliğini güçlendiren ülkü bir projeye gereksinimi var.” halinde konuştu.
Hicaz projesinin inşasını gerektiren sebeplerin bölge halklarının faydasına olduğuna dikkati çeken Bin Ömer, bu nedenle Birinci Dünya Savaşı’nda (1914-1918) sömürge güçlerinin Hicaz sınırını yok ettiğini kelamlarına ekledi.
{sitename}
