NEDEN BİRTAKIM ÜLKELER ASTRAZENECA AŞISINI DURDURDU?
Birçok Avrupa ülkesi Oxford/AstraZeneca aşısını durdurma kararı aldı. Aslında şöyle söz etmek daha hakikat olabilir; Almanya kararı açıkladı ve Fransa, İspanya, İtalya, Danimarka, Norveç ve İrlanda da onu takip etti. Bu kararın münasebeti ise aşı olan birtakım şahıslarda çeşitli kan pıhtılaşması sıkıntıları yaşanması. Ülkeler son kararlarını vermek için bugün toplanacak Avrupa İlaç Ajansı’nın (EMA) açıklamasını bekliyor.
KAN PIHTILAŞMASI OLAYLARI AŞI İLE İLGİLİ Mİ?
hurriyet.com.tr için sorularımızı yanıtlayan biyoteknoloji ve viroloji uzmanı Dr. Semih Tareen’e nazaran kan pıhtılaşması olaylarında olağandışı bir durum görünmüyor:
“Aşılanan 17 milyon beşerde 15 tane DVT (derin damar trombozu) ve 22 tane akciğer embolisi görüldü. DVT ve akciğer embolisi yetişkinlerde 1000 bireyde 1 görülen bir durum. Yani pıhtılaşma hadiseleri olağan halkta görülen olaylardan farklı değil, hatta altında.”
Aşının pıhtılaşmaya sebep olduğuna dair şimdi hiçbir sebep yahut ilişkinin olmadığını belirten Tareen, klinik deneylerde de aşı ile kontaklı rastgele bir pıhtılaşma görülmediğinin altını çizdi.
ALMANYA NEDEN HAREKETE GEÇTİ?
Dr. Tareen, Almanya’nın aşılamaya orta verme kararını; CVST (beyin sinüs damar pıhtılaşması) cinsinden olan ve olağanda bir seneye yayılan pıhtılaşmanın, daha kısa müddette görülmesi üzerine verdiğini anlattı:
“Almanya’da aşılanan 1,6 milyon bireyde 7 CVST hadisesi görülmüş. Olağanda her sene 1 milyon şahısta 2 ila 5 CVST olayı olur. Almanya’da gözüken sayılar olağan nüfus dağılımından farklı değil, lakin 7 olayın 6 hafta üzere bir müddette ortaya çıkması dikkat çekiyor. Değerli olan epidemiyologların ve istatistikçilerin ulaşacağı sonuçlar. Bunları bekliyoruz ve buna nazaran büyük ihtimalle bu ülkelerin tekrar Oxford/AstraZeneca aşılamasına döneceklerini varsayım ediyorum.”
Dr. Semih Tareen
BU YAŞANANLAR SALGININ GİDİŞATINI NASIL TESİRLER?
Dr. Tareen cevabına şu benzetmeyi yaparak başladı: “Covid-19 aşılamaları yaygınlaştıkça halk ortasında nadir olarak görülen birtakım sıhhat meseleleri (kalp krizleri, felç, pıhtılaşma gibi) sonuçta aşı olanlarda da görülmeye başlayacak, aşı ile alakası olmasa da. Covid-19 aşıları ile ilgili tüm yan tesirler istekli olarak rapor edildiğinden bu hadiseler da rapor edildi.”
EMA, İngiliz Halk Sıhhati kurumu ve DSÖ’nün de aşı ile pıhtılaşma ortasında bir irtibat olmadığını onayladığını belirten Tareen, iki olgu ortasında bir bilimsel temas olmadan aşılamanın durdurulmasının Covid-19 için bir risk olabileceğini belirtti ve ekledi:
“Bu salgından kurtulmak için elimizdeki en iyi koz Covid-19 aşıları. Her aşı risk/fayda oranına nazaran onaylanır. Covid-19’un riski rastgele bir aşının riskinden kat kat daha fazla. Covid-19’un halk sıhhati üzerine tesiri ele alınınca salgının bir an evvel önüne geçmek için aşılar ile toplumsal bağışıklık sağlamak çok kıymetli.”
YAŞANANLAR AŞILARA OLAN İTİMADI SARSAR MI?
Aşı kararsızlığının arttığı bir devirde yaşanan bu gelişmeler, aşılara karşı olan inancı nasıl tesirler? AstraZeneca aşısı ile ilgili yaşanan son gelişmeler bu tartışmanın da perdesini araladı.
İtalya Sıhhat Bakanı Roberto Speranza, “Bu süreç insanların inancını artırır” derken EMA Yöneticisi Emer Cooke ise siyasetçilerin temkinli ve kararsız yaklaşımlarının pandemiyle gayret açısından risk taşıdığı görüşünde: “Onayladığımız aşıların güvenliği ve aktifliğine olan inanç bizim için çok kıymetli. Aşılara olan itimadın etkilenmesinden telaş duyuyoruz.”
Firenze Üniversitesi Halk Sıhhati Profesörü Gavino Maciocco da insanların bu yaşananların akabinde AstraZeneca aşısına karşı önyargılı davranacağını düşünenlerden. “EMA dataları gösterip aşı inançlı dese bile insanların bundan sonra bu aşıyı olmama riski çok büyük” diye konuşan Maciocco, İtalya’da insanların AstraZeneca randevularına halihazırda gelmediğini vurguladı.
Almanya’da da AstraZeneca sırası gelenlerin aşı olmaya gitmediği istikametinde haberler çıkmıştı. Fransa, sıhhat çalışanlarını dahi kelam konusu aşıya ikna etmekte zorluk çekiyor. Sıhhat Bakanı Olivier Veran’ın aşıyı şahsen olması da bunu değiştirmeye yetmedi.
ALMANYA’DA SÜREÇ NASIL BAŞLADI?
Aşının durdurulması ile ilgili siyasetçiler üzerinde artan baskı pazartesi günü Almanya’nın ilgili düzenleyici şurası Paul Ehrlich Enstitüsü’nün tavsiye kararı sonrasında başladı. Enstitü Lideri Klaus Cichutek kararı savunurken Almanya’da 7 CVST olayının görüldüğünün ve 3 kişinin hayatını kaybettiğinin altını çizdi. 7 hadiseden 6’sı bayandı ve hastalar 20-50 yaş aralığındaydı.
Prof. Cichutek, “İnsanlar sunduğumuz aşıların inançlı ve aktif olduğuna güvenmek istiyor” diyerek yaşananların bir rastlantısal istatistik dalgalanması mı yoksa aşı temaslı mı olup olmadığının araştırılacağını açıkladı. Alman Sıhhat Bakanlığı da yapılan aşı ölçüsüne nazaran beklenen CVST olay sayısının 1,4 olduğunu ve 7 hadisenin aşı kararını tetiklediğini belirtti. Bakanlık ayrıyeten doğum denetim hapları üzere ilaç kullanımının da misal komplikasyonlara neden olabileceğini ekleyerek aşılamaya devam etmenin daha yararlı olacağını bildirdi.
HANGİ ÜLKELER AŞIYA DEVAM DEDİ?
Almanya’nın müsaadeden gitmeyen ülkeler de var. Belçika Sıhhat Bakanı Frank Vandenbroucke, “AstraZeneca aşısını şu an durdurmak büyük bir sorumsuzluk olur” diyerek aşılamaya devam edeceklerini söyledi. Avustralya, Hindistan ve Mısır da aşılama sürecine devam edeceklerini açıkladı.
KARAR POLİTİK Mİ, BİLİMSEL Mİ?
İtalya, AstraZeneca aşısına onay verdikten birkaç gün sonra Almanya’nın kararı geldi. Aşı tedariki konusunda sorunlar yaşayan ve pandeminin en ağır etkilediği ülkelerden olan İtalya ile birlikte Fransa ve İspanya da kısa müddet sonra misal kararları yürürlüğe koydu.
Lakin İtalya’da bu karara karşı bilim şuraları reaksiyonlu. İtalya İlaç Ajansı Lideri Giorgio Palu, “Bir tehlike yok, bir korelasyon yok” derken kurumun yöneticisi Nicola Magrini kelamlarını daha filtresiz aktardı: “Bu bir politik seçimdi. İtalya aşıyı öteki AB ülkeleri o kararı verdiği için durdurdu.”
Avrupa Birliği’nin pandemi imtihanı hakkında çalışmaları bulunan Norveçli tarihçi Johan Norberg, kararın Avrupa’nın dünyanın gözündeki özgüvenine büyük bir darbe olduğu görüşünde: “Ülkeler her vakit kendi ulusal siyasetlerine geri dönme eğilimi içinde.”
Southampton Üniversitesi’nden Michael Head’e nazaran ise güvenlikle ilgili soru işaretlerini araştırmak her düzenleyici heyetin misyonu. Lakin Head verilen durdurma kararını şöyle eleştirdi: “Pandemi sırasında bir aşıyı durdurmak, hele de her yerde Covid-19 varken bunu yapmak çok dramatik bir karar. Bunun neden yapıldığını anlamıyorum.”
Lakin AB’ye en ağır tenkit İtalya’nın Milletlerarası Bağlantılar Enstitüsü Yöneticisi Nathalie Tocci’den geldi: “Bu bir panik birliği.”
Kripto Para Piyasaları için Bigpara
Kripto Para Piyasaları için Bigpara
{sitename}
