35 yıl evvel 26 Nisan 1986’da, o periyot Sovyetler Birliği’ne bağlı olan Ukrayna’nın başşehri Kiev’in 130 kilometre kuzeyindeki Çernobil kenti, insanlık tarihinin en vahim etraf felaketlerinden birine sahne olmuştu.
Oluşan nükleer serpinti Kuzey İrlanda, İngiltere ve Karadeniz’e kadar yayıldı ve Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu birçok ülkeyi etkiledi.
Pripyat kenti yakınlarındaki Çernobil Nükleer Santrali’nin dördüncü reaktöründe yaşanan patlama sonucu etrafa, 1945’te Hiroşima’ya atılan atom bombasının 50 katına eşit ölçüde radyasyon yayıldı. Patlamanın akabinde radyoaktif unsur yüklü bulutlar Türkiye dahil birçok ülkeyi etkiledi. Çernobil nükleer faciası birtakım bağımsız araştırmalara nazaran yaklaşık 200 bin kişinin direkt ya da dolaylı olarak vefatına sebep oldu.
Lakin dünya tarihine damga vuran felaketle ilgili kaygı ortadan kalmış değil. Uzmanlar Çernobil’de içten içe nükleer tepkiler yaşanmaya devam ettiği ihtarını yaptı.
Yapılan açıklamalara nazaran nükleer santralin yıkıntılarının altında bulunan uranyum yakıtı tepki göstererek ‘alevlenmeye’ başladı. Science Magazine’de yer alan habere nazaran bu durum tekrar felaketle sonuçlanabilecek bir kazaya dönüşme potansiyeli taşıyor. Bilim insanları bu bir anda devreye girip ‘köz’ halinde yanmaya başlayan parçacıkların kendi kendine sönümlenip sönümlenmeyeceğini araştırıyor.
Sheffield Üniversitesi’nden nükleer kimya uzmanı Neil Hyatt Science Magazine’e yaptığı açıklamada oluşan bu tehlikeli durumu ‘mangaldaki közlere benziyor’ diyerek tanımladı.
Ukrayna’nın başşehri Kiev’de bulunan Nükleer Reaktör Güvenlik Enstitüsü’ndeki uzmanlar ise bu ‘kaçak’ nükleer tepkileri inceleme altına aldı ve güçlü bir halde arttığını açıkladı. Lakin buradaki uzmanlara nazaran bu hızlanma denetim altında tutulabilecek kadar yavaş ve bu da bilim beşerlerine durumun yeni bir felakete yol açacak kadar tehlikeli olup olmadığını ve nasıl önleneceğini araştırma konusunda en azından birkaç yıl vakit tanıyabilecek.
Çernobil felaketinden sonra Sovyet yetkilileri, santralin 4 numaralı reaktörünün enkazından daha fazla radyoaktif kirlenmenin yayılmasını önlemek için, yıkılmış reaktörü kalın bir beton “lahit” ile kaplamıştı.2010 yılında ise, ölümcül sızıntıyı önlemek için reaktörün etrafına ikinci bir kalkan inşa edildi.
Uzmanlara nazaran oluşan bu nükleer tepkileri muhafaza kalkanının içinde bizatihi başladı.
Reaktörün derinliklerinde kapalı bir oda, reaktörde nükleer füzyonun gerçekleştiğini gösteren bir gösterge olan küçük lakin daima artan nötron akışını ortaya çıkarıyor.
Bilim insanları bu durumun nasıl oluştuğunu hala çözmeye çalışırken inceleme yapılması için kapalı reaktörü sökmeye çalışmanın tehlikeli olacağı belirtiliyor.
{sitename}
