KONUŞMA yetisini kaybeden felçli bir hastanın beyin dalgaları, yeni geliştirilen bir nöro-protez sayesinde manalı cümlelere çevrildi. Bilim dünyasında heyecan yaratan gelişme, ABD’nin California San Francisco Üniversitesi’nde (UCSF) ortaya çıktı. Hastanın beyindeki konuşma merkezine elektrotlar yerleştiren uzmanlar, geliştirdikleri algoritma sayesinde, sözcüklerini bilgisayar ekranına gerçek bir formda aktarmayı başardı. Dünyada bir birinci olma özelliğini taşıyan araştırmanın sonuçları, İngiliz “New England Journal of Medicine” isimli bilimsel mecmuada yayımlandı.
Denemelere katılan ve ismi ‘BRAVO1’ olarak açıklanan 36 yaşındaki felçli adam, 20 yaşında geçirdiği bir trafik kazası sonucu konuşma ve yürüme yetisini kaybetti. 16 yılı aşkın bir müddettir konuşamayan BRAVO1, kelam konusu çalışmanın denemeleri için istekli oldu ve irtibat kurabilmesi için, beynindeki konuşma merkezinin olduğu kısma 130’a yakın elektrot yerleştirildi. Geliştirilen özel bir algoritma sayesinde de, BRAVO1’in kurmak istediği cümleler bilgisayar ekranına büyük ölçüde yanlışsız bir biçimde yansıtıldı.
KISA CÜMLELERDE BAŞARILI
Çalışmanın başındaki isimlerden UCSF’ye bağlı nöroloji profesörü Edward Chang, “48 seans ve 22 saatlik beyin dalgaları kaydedildikten sonra hastanın söylemeye çalıştığı sözlerden 50 setlik bir bilgi oluşturduk” dedi. Algoritmayı geliştirmek ve hastanın daha uzun cümleler kurabilmesi için önlerinde uzun bir yol olduğunu belirten Dr. Chang, 9 bin denemede algoritmanın sözlerin yarısını hakikat algıladığını söz etti. Chang, şu an prestijiyle sistemin kısa cümlelerle daha akıcı çalıştığını söyledi.
Bu çalışmanın felçli hastalar üzerindeki geçmiş çalışmalardan farkı, yalnızca sözleri iddia etmekle kalmaması, tıpkı vakitte süratli ve organik bir bağlantısı mümkün kılması. Araştırmanın baş müelliflerinden UCSF’li David Moses ise, felçli deneğin düşünmesinin akabinde sözlerin ekrana düşmesinin sırf üç ile dört saniye sürdüğünü belirterek, “Bu, bu bir insanın ağzıyla olağan cevap verme müddetinden daha hızlı” dedi.
Hürriyet
