BİRİNCİ olarak Aralık 2019’da ortaya çıkan ve ortadan geçen bir buçuk yılı aşkın süreçte tesirini artırarak sürdüren salgında, dünya genelinde kayıtlı COVID-19 olay sayısı 200 milyonu aştı. Aşılama çalışmaları tüm süratiyle sürerken, aşıya ulaşmakta zahmet çeken fakir ülkeler için davetler yapılıyor. Hindistan kökenli ‘süper bulaştırıcı’ Delta varyantının tesiriyle, birçok ülke yine kısıtlama tedbirlerini devreye sokuyor. İşte ülke ülke Delta varyantının gölgesindeki dünyada son durum:
ABD: AŞI ZIDDI TABİPLERE YAPTIRIM
Nüfusunun yüzde 58’i en az bir doz aşı olan ABD’de, Delta varyantı ile birlikte salgının seyri tırmanışa geçti. Hadise sayısında ocak ayı datalarına geri dönüldü. Günlük olaylarda 100 bin bandı geçilirken, en son bir günde 112 bini aşkın olay tespit edildi. Aşılıların da maske takmaları ve toplumsal ara kurallarına uymaları tavsiye edildi. ABD Eyalet Tıp Şuraları Federasyonu İdare Şurası ise COVID-19 aşısı ile ilgili yanlış bilgiler üreten ve yayan hekimler hakkında, eyalet sıhhat konseyleri tarafından tıbbi lisanslarının askıya alınması yahut iptali dahil disiplin cezaları verilebileceğini açıkladı.
ÇİN: DELTA’DAN ÇIKIŞ YOLU ARANIYOR
Çin, Aralık 2019’da birinci olarak Vuhan’da tespit edilen koronavirüs ve akabinde patlayan pandemiden bu yana salgında en berbat durumda. Delta varyantının önemli tehdit oluşturduğu ülkede, yurtdışı seyahatlare zarurî haller dışında kısıtlama getirildi. 150’ye yakın kent orta ve yüksek riskli bölge ilan edildi. Mahallî kaynaklı olay sayısı 500’e yaklaşırken, milyonlarca kişi için meskende kalma zaruriliği geri getirildi. Kelam konusu sert tedbirlerin iktisada önemli darbe vurduğu belirtilirken, ülkede salgından çıkışa daha az yıkıcı yeni formüller aranıyor. Çünkü, “sıfır tolerans” siyasetiyle, enfekte tek kişi olması durumunda irtibatlı onlarca kişinin izole edilmesinin, ülke iktisadına ziyan verdiği konuşuluyor. Bu bağlamda ülkede, büyük bir test kampanyası başlatıldı.
ENDONEZYA: AŞISIZLARIN MEVT ORANI ÜÇ KAT FAZLA
Salgının Asya’daki yeni merkezi pozisyonundaki Endonezya’da, toplam vefatlar 100 bin eşiğini, günlük olay sayıları 35 bini aştı. Aşılanmanın düşük olduğu ülkede, Delta’nın da tesiriyle salgında vefat oranları hayli yüksek seyrediyor. Endonezya Sıhhat Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran, başşehir Cakarta’da yapılan yeni araştırmada, aşılanmamış bireylerin COVID-19’a bağlı ölümlerinin, aşılananlara nazaran üç kat fazla olduğu tespit edildi.
JAPONYA: TOKYO KENDİ REKORUNU KIRDI
Japonya’da da artış sürüyor. 2021 Olimpiyatları’na konut sahipliği yapan başşehir Tokyo’da, perşembe günü 5 bin 42 yeni hadise kaydedilmesiyle, pandeminin başlangıcından bu yana günlük hadise sayısında rekor kırıldı. Böylelikle Tokyo’daki toplam hadise sayısı 236 bini geçti. Ülke genelinde çarşamba günü 14 bin yeni hadise tespit edilirken, toplam hadiseler 970 bini aştı. Japonya’da salgın başladığından bu yana salgın birinci kere bu kadar yüksek bir düzeye yükseliyor.
İSRAİL: KAPANMA TARTIŞMASI BAŞLADI
Dünyanın en çok aşılanan ülkesi olan İsrail’de, Delta’nın tesiriyle fırlayan hadiseler düşmüyor. Sıhhat bakanlığından dün yapılan açıklamada, son 24 saatte 3 bin 421 kişinin COVID-19 testinin müspet çıkmasıyla toplam hadise sayısı 887 bin 513’e ulaştı. Süratli hadise artışı nedeniyle İsrail’de yeni bir kapanmaya gidilip gidilmeyeceği de tartışılmaya başlandı. Şimdilik maske takma, konuttan çalışma, seyahat kısıtlamaları üzere önlemlere kısmen geri dönüldü.
FRANSA: MECBURÎ AŞI ANAYASAYA UYGUN
Fransa’da Anayasa Kurulu, ülkede protestolara neden olan “sağlık çalışanlarına aşı zorunluluğu” ile birçok kapalı alana aşı olmayanların giremeyeceğine dair düzenlemelerin anayasaya uygun olduğuna hükmetti. Fakat aşı olmayı reddeden kısa müddetli kontratlı sıhhat çalışanlarının işten çıkarılması ile testi olumlu çıkan şahısların zarurî karantinaya tabi tutulması uygulamalarının “anayasaya alışılmamış olduğu” şerhi düşüldü. Eylülden itibaren planlanan sıhhat pasaportu ile aşı kartını yahut negatif test sonucunu göstermeyen şahısların, bar, restoran, kafe, sinema ve müze üzere kapalı alanlara girmesi yasaklanacak. Bu da, aşının fiilen mecburî hale getirildiği tenkitlerine maruz kalıyor.
‘ÜÇÜNCÜ DOZ’ TARTIŞMASI
DÜNYA Sıhhat Örgütü (DSÖ), koronaya karşı 3’üncü doz aşı uygulamasına en azından eylül ayının sonuna kadar orta verilmesini istedi, aksi halde halihazırda aşıya erişmekte zorluk yaşayan fakir ülkelerin badirelerinin aşılamayacağı ihtarında bulundu. DSÖ Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Dünyanın en savunmasız insanları korunmasız kalırken, global aşı tedariğinin birçoklarını zati kullanmış olan ülkelerin aşıların daha da fazlasını kullanmalarını kabul edemeyiz” dedi. Ghebreyesus, “En azından bu ülkelerdeki sıhhat çalışanları ve yaşlılar üzere risk kümelerine aşı ulaştırılmalı” diye konuştu. Yüksek gelirli ülkelerde 100 kişi başına 101 doz aşı uygulanmışken en yoksul 29 ülkede ise bu oran yalnızca 1.7 doz oldu.
ABD’DEN İTİRAZ
Fakat DSÖ’nün ‘üçüncü dozda moratoryum (erteleme) ilan edin’ davetine ABD’den ret cevabı geldi. Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, “Kesinlikle bu yanlış bir tercih, ikisini birden yapabiliriz” dedi. ABD’nin 110 milyon doz ile “dünyada en fazla COVID-19 aşısı bağışlayan ülke” olduğunu ve düşük gelirli ülkelerle 500 milyon doz aşı daha paylaşacağını belirten Psaki, “Biz global düzeyde adım attık ve milletlerarası toplumdan da harekete geçmesini istiyoruz” dedi.
Hürriyet
