Gaziantep’i keşfetmeye kentin birebir vakitte tarihi merkezi de olan Kültür Yolu’nu adımlayarak başlayın. Yolun başlangıcı Dereboyu Sokak. Burada özgün Antep meskenlerini göreceksiniz. Sonra da binlerce yıllık kalıntıların üzerine inşa edilen merkezdeki kaleye geçin. Kimler tarafından, ne vakit yapıldığı bilinmeyen yapı bugünkü görkemine MS 6’ncı yüzyılda kavuşmuş. 36 kulesinden yalnızca 12’si günümüze ulaşabilmiş. Geçmişte ‘Kala-i Füsus’ (Yüzük Kalesi) olarak da isimlendirilen kalenin bu isminin bir vakitler inşaatı devam edebilsin diye periyodun beyefendi kızının sattığı yüzükten geldiği rivayet edilir.
Kültür Yolu’nu yürüyün
Kültür Yolu boyunca birçok han, çarşı, cami, Mevlevihane, hamam ve kahvehane var. İki katlı Yüzükçü Han vaktinde yüzük esnafının dükkânlarına konut sahipliği yapmış. Yanında mağara formundaki ahır, halk ortasında develik olarak biliniyor. Günümüzde Halıcılar Çarşısı olarak hizmet veren Anadolu Hanı öteki hanlardan farklı olarak iki avluya sahip. Tütün Hanı ise kentteki en küçük hanlardan biri. Kayaya oyulmuş bodrum kısmını kesinlikle görün. Kürkçü Han, kitabesine nazaran 1890’da inşa edilmiş. 19’uncu yüzyılda yapılan Buğday Pazarı (Arasası) da Osmanlı han mimarisinin tipik örneklerinden. Bir ana avlu ve onun etrafını saran dükkânlardan oluşan yapı, evvelden buğday ticaretinin merkeziymiş. L planlı, yaklaşık 80 dükkânlı bedestenin beş kapısı var. Bir devir et ve zerzevat hali olarak da kullanılmış. Asıl ismi Hüseyin Paşa Bedesteni olan, halk ortasında Zincirli ya da Kara Basamak Bedesteni olarak bilinen yapı, 1718’de Hüseyin Paşa tarafından yaptırılmış.
Hanlar ve hamamlar
16’ncı yüzyıldan itibaren kentin en değerli zanaat kollarından biri bakırcılık. 20’nci yüzyılla birlikte eski ehemmiyetini yitirmeye başlamış. Bu zanaatkârlara mesken sahipliği yapan ve uzun yıllar bakımsız kalan Bakırcılar Çarşısı, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin tarihine sahip çıkmak için başlattığı projelere dahil edilince eski hoş günlerine döndü. Çarşıyı gezerken babadan oğula aktarılan klasik
bakır sürece tekniklerini de görme imkanınız var.
Kültür Yolu üzerindeki öteki tarihi hanlar; Pürsefa Han, Buyruk Ali Han, Yeni Han, Budeyri Han, Hışva Han, Millet Han, Gümrük Han, Şira Han, Yemiş Han ve Tuz Hanı. Kimileri onarım geçirmiş, geri kalanlarsa sabırla sırasını bekliyor. Kentteki birbirinden hoş ve orjinal özelliklere sahip mescitleri de ziyaret etmeyi ihmal etmeyin. Şirvani, Tahtalı, Mevlevihane (Tekke Camisi), Alaüddevle, Handaniye ve Karagöz mescitleri kesinlikle görülmesi gereken tarihi yapılar.
Kültür Yolu üzerinde ilgi gören bir öteki tarihi miras olan Naib Hamamı için Gaziantepliler ‘mücevher’ sıfatını kullanıyorlar. Onarımın akabinde Osmanlı hamam geleneğini muvaffakiyetle sürdürüyor. Birebir yol üzerinde üç tarihi hamam daha var; Göymen Hamam, Dutlu Hamam ve Paşa Hamamı. Kültür Yolu’nda tarih başınızı döndürdüğünde bahçesinde ayaküstü soluklanmak için seçilebilecek en uygun yerlerden biri Almacı Pazarı ve Buğday Pazarı’nın biraz ilerisindeki Tahmis Kahvesi. Tahmis ‘kahve dövülen yer’ demekmiş. 1640’ta inşa edilen iki katlı yapı, kentin en enteresan yerlerinden biri. Bir öteki soluklanma yeriyse Kır Kahvesi. Geçmişten gelen kahve kültürünün yaşatılması maksadıyla başarılı bir onarım geçirdi. Pandemi nedeniyle bu tarihi hanlardaki alışveriş dükkânları açık olsa da yeme-içme yerleri kapalı, bunu unutmayın.
Tam bir müze kenti
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi kenti bir müzeler kentine dönüştürmeye kararlı. Bu emelle açılan Kültür Yolu’nun üzerindeki Gaziantep Savunması ve Kahramanlık Panoraması, Hamam, Oyuncak, Mutfak müzeleri bunlardan yalnızca birkaçı. Kahramanlık Müzesi’nde Antep’in destan yazan savunmasına katılan halk, fotoğraflar, rölyefler, maketler ve heykellerle anlatılmış. Medusa Cam Eserler Arkeoloji Müzesi ise kendi alanında Türkiye’deki tek özel müze. Birkaç eski Gaziantep konutunun restore edilmesiyle hazırlanan müze, bir
kültür- sanat merkezi fonksiyonu de sürdürüyor. 2013 yılında hizmete açılan Oyuncak Müzesi Türkiye’deki dört oyuncak müzesinden biri. Yemekleri ve mutfak kültürü konusunda çok hassas Gaziantepliler. Türkiye’deki birinci mutfak müzesi olan Emine Göğüş Mutfak Müzesi, kentin güçlü mutfak tarihini ve kültürünü gözler önüne seriyor.
Bilim-kültür kompleksi
Müzelerden bahsetmişken Gaziantep’e giderseniz kesinlikle uğramanız gereken yer Zeugma ve müzesi. 30 bin metrekarelik devasa bir alan üzerine kurulmuş müzede kendinizi mozaik müzesi, arkeoloji müzesi, açık eser sergileme alanıyla stant ve konferans merkezini de kapsayan büyük bir bilim ve kültür kompleksinin içinde bulacaksınız. Müzeye girerken Zeugma Antik Kenti’ndeki bir tapınağa ilişkin olduğu düşünülen Athena heykeli karşılayacak sizi. Müzeye birinci kez gidenlerin girişte Zeugma’nın anlatıldığı 3 boyutlu kısa sineması seyretmesini de tavsiye ederim. Pandemi tedbirleri çerçevesinde yalnızca Medusa Cam Eserler Arkeoloji Müzesi kapalı. Öteki tüm müzeler sabah 10.00’da açılıyor ve 16.00’ya kadar ziyaret edilebiliyor.
Zeugma’nınen ünlü yüzü
Karanlık bir labirentten ilerliyor ve ışığın yalnızca o tanıdık yüze değdiği karanlık bir odaya varıyorsunuz. Müzeyi tüm dünyaya tanıtan bu başyapıta‘Zeugmalı Çingene Kız’ ismi verilmiş. Aslında kim olduğu, cinsiyeti üzere ayrıntılar üzerine tartışmalar sürüyor. Kullanılan renkler ve yüzdeki canlılık bir yana, asıl etkileyici kısım gözler. Her bakan farklı hisler görebiliyor bu gözlerde. Ben huzursuz bir bekleyişin izlerini gördüm. Bakalım size neler anlatacak Çingene Kız?
Gaziantep mutfağı
Tarih boyunca farklı medeniyetlerin geçiş yolu üzerinde olması mutfağının çeşitliliğinin de esas nedeni. Ülkemizde yemek çeşidi en fazla olan mutfak burada. Elbette kebap ve et yemekleri ile tatlıları meşhur. Pandemi periyodunda yalnızca otel restoranları açık. Siz ayrıyeten yoğurtlu dövme çorbası, katmer, muhammara, yuvalama, içliköfte, pide ve börek çeşitleri, ekmek aşı, pancar kavurma üzere lezzetleri de deneyin.
{sitename}