Hindistan’da Himalayalar’ın eteklerine konseyi Raini köyünün sakinleri, kuşaklardır dağın karla kaplı doruğunda nükleer aygıtların gömülü olduğuna inanıyor.
Köy sakinleri Uttarakhand’da bu ay 50’den fazla kişinin hayatını kaybettiği sellerin, bu aygıtların “infilak etmesi” nedeniyle meydana geldiğini söylüyor.
Lakin bilim insanları selin parçalanmış bir buzuldan kaynaklandığı görüşünde.
250 haneli köyün muhtarı Sangram Singh Rawat, başka köy sakinleri üzere bu açıklamayı inandırıcı bulmuyor ve “Kışın ortasında buzul nasıl parçalanır? Hükümet mevzuyu araştırmalı ve nükleer aygıtları bulmalı” diyor.
‘YÜKSEK İRTİFADA CASUSLUK OPERASYONU’
Raini sakinlerinin endişeleri, ABD’nin Hindistan’la yaptığı muahede kapsamında Çin’in nükleer denemelerini izlemek için Himalayalar’ın kimi noktalarına nükleer yakıtla çalışan aygıtlar yerleştirdiği 1960’lı yıllara kadar gidiyor.
Çin birinci nükleer denemesini 1964’te yapmıştı.
ABD’de yayımlanan Rock and Ice Mecmuası’nda sık sık bu hususta yazılar yazan Pete Takeda, bu periyot için “Soğuk Savaş paranoyası tepedeydi. Her türlü plan, yatırım ve yolun mubah olduğu yıllardı” diyor.
Ekim 1965’te bir küme Amerikalı ve Hint dağcı, yedi plütonyum kapsülü ve 57 kiloluk bir izleme aygıtını 7.816 metre yüksekliğe sahip Nanda Devi’nin doruğuna yerleştirmek için yola çıktı.
Burası Hindistan’ın en yüksek ikinci tepesi ve Çin hududunda.
‘KAR FIRTINASI ÇIKTI, DAĞCILAR AYGITLARI BIRAKIP GERİ DÖNDÜ’
Lakin ansızın bastıran kar fırtınası dağcıların tepeye çıkmasını engelledi. Geri dönme kararı alan dağcılar, 1,8 metrelik bir anten, iki telsiz aygıtı, bir batarya ve plütonyum kapsüllerinden oluşan yüklerini bulundukları noktada bırakıp geri döndü.
O devir bir mecmua, bu aygıtların rüzgâr almayan bir kuytuda bırakıldığını yazdı.
Hint takımına liderlik eden, hudut koruma birliğinde misyonlu tanınmış dağcı Manmohan Singh Kohli “Aksi halde birçok dağcı ölebilirdi” diyor.
Sonraki bahar dağcılar aygıtları aramak için birebir noktaya yine tırmandı. Fakat aygıtlar kaybolmuştu.
Bu olayın akabinde Nanda Devi’ye yarım asır boyunca kayıp gereçleri bulmak için keşif tırmanışları yapıldı. Aygıtlara ne olduğunu bugün hâlâ kimse bilmiyor.
‘PLÜTONYUM TAHMİNEN DE GANJ SULARINA KARIŞIYOR’
Takeda bir yazısısında, “Plütonyum kapsülleri büyük ihtimalle dağ buzuluna gömülmüş halde. Tahminen de un-ufak oldu ve bu tozlar Ganj Irmağı’na karışıyor” diye yazmıştı.
Fakat bilim insanları bunun abartılı olduğunu söylüyor.
Plütonyum atom bombasının ana hususu. Plütonyum bataryalarda Plütonyum-238 diye bilinen ve yarılanma ömrü 88 yıl olan farklı bir izotop kullanılıyor.
‘DAĞCILAR KUŞKU ÇEKMEMEK İÇİN YÜZLERİNİ BOYADI’
İngiliz seyahat muharriri Hugh Thompson, “Nanda Devi: A Journey to the Last Sanctuary” (Nanda Devi: Son Sığınağa Yolculuk” isimli kitabında aygıtları yerleştirme vazifesi verilen Amerikalı dağcıların köylülerin kuşkusunu çekmemek için Hindistan’da üretilen bir losyon sürerek yüzlerini “esmerleştirdikleri”ni yazıyor.
Thompson’a nazaran dağcılardan köylülere düşük oksijenin insan sıhhatine tesirlerini araştırdıklarını söylemeleri istendi. Nükleer gereçleri taşıyan hamallara da bunların içinde bir tıp hazine, muhtemelen altın olduğu” söylendi.
‘CIA ÜSSÜNDE HIZLANDIRILMIŞ NÜKLEER CASUSLUK EĞİTİMİ’
Outside isimli Amerikan mecmuasına nazaran dağcılar doruğa tırmanmadan evvel Kuzey Carolina’daki bir CIA üssünde, hızlandırılmış nükleer casusluk eğitimi aldı.
CIA’in başarısızlıkla sonuçlanan bu operasyonu Hindistan’da 1978’e kadar sır olarak kaldı.
Washington Post gazetesi o tarihte Outside’ın haberiyle harekete geçerek, CIA’nin o periyot ortalarında Everest’e çıkanların da olduğu bir küme dağcıyı, casusluk operasyonunda kullandığını, bu şahısların Himalayalar’daki iki tepeye nükleer aygıtlar yerleştirmekle görevlendirildiğini yazdı.
Gazeteye nazaran eski bir CIA yetkilisi 1965’teki birinci tırmanışın başarısızlıkla sonuçlandığını ve aygıtların kaybedildiğini, iki yıl sonraki ikinci tırmanışın ise “kısmen başarılı olduğunu” söyledi.
1967’deki üçüncü teşebbüste ise bu defa görece daha kolay olan bir misyon vardı.
Aygıtlar bu kere 6.861 metre yüksekliğe sahip Nanda Kot doruğuna yerleştirilecekti. Vazife başarılı oldu.
Operasyona katılan 14 Amerikalı dağcıya üç yıl süren hizmetlerinin karşılığı olarak ayda biner dolar ödeme yapıldı.
Nisan 1978’de periyodun Hindistan Başbakanı Morarji Desai, parlamentodaki bir konuşmasında Hindistan’la ABD ortasında 1960’larda Nanda Devi’ye nükleer aygıtlar yerleştirilmesi için “üst düzey” bir mutabakat yapıldığını açıkladı.
Deasi bu operasyonun ne kadar başarılı olduğu konusuna bilgi vermedi.
‘CIA SULARIMIZI ZEHİRLİYOR’
O periyoda ilişkin saklılığı kalkmış ABD Dışişleri Bakanlığı dokümanlarında, 60 kişilik bir kümenin ABD’nin Delhi Büyükelçiliği’nin önünde “CIA’nin ülkedeki operasyonlarını” protesto ettiği, hareketçilerin “CIA Hindistan’dan Defol”, “CIA Sularımızı Zehirliyor” sloganları attığından kelam ediliyor.
Himalayalar’daki nükleer aygıtlara ne olduğunu bugün hâlâ kimse bilmiyor.
Amerikalı dağcılarından Jim McCarthy, Takeda’ya “Cihaz sürüklenip bir buzula gömüldü. Bunun ne çeşit sonuçlara yol açacağını İlah bilir” dedi.
“Ne pişmanım ne de memnun. Yalnızca buyruklara uydum”
Dağcılar, Raini köyündeki küçük bir istasyonun bölgedeki kum ve ırmak sularını tertipli olarak test ettiğini lakin bu analizlerin sonuçlarının bilinmediğini söyledi.
Outside’a nazaran “Plütonyum iyice bozuluncaya kadar – ki bu yüzyıllar alabilir- Himalayalar’daki kar katmanına ve Ganj ırmağının kolları üzerinden Hindistan su sistemine sızabilecek bir tehdit olarak kalamaya devam edecek”.
Artık 89 yaşında olan Yüzbaşı Kohli’ye bu operasyonlarda vazife aldığı için pişman olup olmadığını sordum. Kohli “Pişmanlık ya da memnunluk duymuyorum. Yalnızca buyruklara uydum” dedi.
{sitename}
