Aslında her şey hoş başlamıştı fakat işler bir anda değişti.
Çin’in Gansu eyaleti sonları içinde dağlık bölgede yapılacak ultramaratonun 172 iştirakçisi, 100 kilometrelik parkurun başında hoplayıp zıplayarak ısınmaya çalışıyordu.
O sırada Zeng Şiaotao, esen rüzgarın birtakım yarışmacıların şapkalarını uçurduğunu fark etti. Bu esinti yaklaşmakta olan felaketin habercisiydi adeta… Birkaç saat sonra Zeng, kayalıkların üzerinde baygın bir halde yatarken bulundu.
DOLU BASTIRINCA ÖNÜNÜ BİLE GÖREMEZ OLDU
30 yaşındaki Zeng tanınmış bir spor blogger’ı ve geçtiğimiz cumartesi günü 21 kişinin vefatına yol açan dolu fırtınasında sağ kalmayı başaranlardan biri.
Hafta sonu yaşanan olayda rüzgar ve yağmurun bir anda doluya dönmesiyle ultramaraton koşucuları kendilerini bir anda buz üzere bir soğuğun içinde buldu. Ölen 21 bireyden birçoğunun hipotermi nedeniyle hayatını kaybettiği açıklandı. Fırtınanın akabinde 1200’den fazla kurtarma görevlisi kaybolanları bulmak için bölgeye gönderildi. Lakin Zeng’i kurtaran o vazifelilerden biri değildi.
Yaşadıklarını toplumsal medya hesabında anlatan Zeng, yarışın en güçlü parkurunda tırmanışa geçtiği sırada buzlu yağmur ve dolunun da tesirini artırdığını ve önünü görmesine mahzur olduğunu yazdı. Zeng, “Taneler yüzüme çarpıyor, gözlerim bulanıyordu. Yolu net bir formda göremiyordum” tabirlerini kullandı.
GÖZLERİNİ BİR MAĞARADA AÇTI
Rüzgar o kadar kuvvetlenmişti ki ayağı kaydı ve yere düştü. Her kalkmaya çalıştığında bir daha düşüyordu. En sonunda kalkamayacak hale geldi ve kayaların üzerinde bayıldı.
Zeng gözlerini açtığında bir mağaradaydı. Kalın bir yorganla sarılmış, ateşin yanına yatırılmıştı. Bir çoban onu düştüğü yerde bulmuş, sırtında taşıyarak bu mağaraya getirmişti. Zeng, “Ona hayatımı borçluyum” sözlerini kullandı.
Felaketten sağ kurtulanlar hastanelerde tedavi altına alındı
ÖLENLER ORTASINDA ŞAMPİYONLAR DA VAR
Sarı Irmak Taşı Orman Parkı’nda gerçekleştirilen ultramaratonu organize eden lokal hükümet yetkilileri, yaşanan felaketin hava durumunun yarış başladıktan birkaç saat sonra birdenbire değişmesinden kaynaklandığını söyledi.
Cep telefonları çekmeyen koşucuların yetersiz ekipmanla fırtınanın ortasında kaldığına dair haberler, cumartesiden beri Çin basınında manşetlerden düşmedi. Yarışın neden iptal edilmediğiyle ilgili soruşturma başlatılırken yarışın başında silahı ateşleyen Baiyin Belediye Lideri canlı yayında milyonların karşısında özür diledi ve ölenlerin ailelerine baş sıhhati diledi.
Zeng de talihi birazcık yaver gitmeseydi ölenlerden biri olabilirdi.
Anlattığına nazaran, tırmanışa geçmeden kısa bir mühlet evvel 2019 Çin Ulusal Paralimpik Oyunları’nda işitme engelliler kategorisinde erkekler maratonunun şampiyonu olan Huang Guancun’la karşılaştı. Bir şeyler söylemek istedi lakin Huang eliyle “Seni duyamıyorum” işareti yaptı. Zeng’in “İşitme ve konuşma engelli olduğunu sonradan öğrendim” dediği Huang, çok kısa bir mühlet sonra birebir dağ geçidinde hayatını kaybetti.
BUGÜNE KADAR GÖRÜLMEMİŞ BİR TRAJEDİ
Ultramaraton sporunda bu türlü trajediler geçmişte de yaşandı. Son olaylardan birinde geçtiğimiz yıl “Ultramaratonun Demir Leydi’si” olarak bilinen Ukraynalı Katerina Katyuşeva, 67 kilometrelik bir yarışta finişe 10 kilometre kala yere yığıldı. Organizatörlerin 8 saatlik aramaları sonucu bulunabilen 33 yaşındaki Katyuşeva, sonraki gün hastanede hayatını kaybetti. Geçtiğimiz yaz da tecrübeli ultramaratoncu Kim McCoy dehşetli bir kaza geçirdi. ABD’nin güneyinde düzenlenen 340 millik bir yarışın son 70 milinde bir karayolunda karşıdan karşıya geçerken otomobil çarpan McCoy, bir bacağını kaybetti.
Lakin bir aktiflikte birden fazla atletin can vermesi ender görülen bir durum. Tek bir yarışta 21 atletin hayatını kaybetmesi ise bugüne kadar görülmüş bir şey değil. Bu bağlamda yaşananlar, 1996’da Everest Dağı’nda çıkan 8 dağcının hayatına mal olan ve ortalarında amatörlerin de olduğu çok sayıda dağcıyı mahsur bırakan ani bir fırtınayı hatırlatıyor.
Bir ultramaraton şampiyonu olan Katie Arnold, yaşanan felaketle ilgili New York Times’a “Delirmiş durumdayım, aklım almıyor” diye konuştu.
Ultramaratoncular bu türlü parkurlarda yarışıyor
İŞTİRAKÇİ SAYISI YÜZDE 1700 ARTTI
Sarı Irmak Taşı Orman Parkı’ndaki yarış gibisi uzun uzaklık koşuları ekstrem atletler ortasında epey tanınan. Bu da her yıl daha fazla amatörün ilgi gösterdiği ultramaraton sporuyla ilgili soru işaretlerinin çoğalmasına neden oluyor.
Bir vakitler ziyadesiyle niş bir aktivite olarak görülen ultramaraton, son 20 yılda popülerliğini süratle artırdı. Milletlerarası Ultrakoşucular Birliği’nin yakın vakitte gerçekleştirdiği bir araştırmaya nazaran, 2018’de yapılan bir ultramaratona 600 binden fazla kişi katıldı. Bu sayı 10 yıl öncesine nazaran yüzde 350’lik, 1990’lara nazaran ise yüzde 1700’lük bir artışa işaret ediyor.
Ultrakoşu ve arazi yarışları popülerlik kazandıkça organizatörler de daha şiddetli ve uzun parkurlar seçiyor. Birçok yarış birkaç yüz kilometre boyunca koşuluyor ve günlerce devam ediyor. Bu uzaklıklara yüksek rakımlı tırmanışlar ve çok yüksek ya da düşük sıcaklıklar da eşlik ediyor. Sporu eleştirenler birtakım yarışların sorumsuzluk hududunda dolaştığını ve dayanıklılık yarışının tarifinin uzun ara koşabilmekten sıkıntı şartlarda hayatta kalmaya hakikat kaydığını savunuyor.
PARA MÜKAFATLARI CAZİBELİ HALE GETİRİYOR
Yarışların iştirakçileri birden fazla vakit para mükafatı (bu yarışta 2300 dolar) uğruna canlarını hiçe sayıyor. Çin’in ünlü arazi koşucularından Yun Yançiao, Cumartesi günkü yarışa katılmadı lakin iki arkadaşını (Huang Yinbin ve ultramaraton şampiyonu Liang Cing) kaybetti. Yun Huang ve Liang’ın varlıklı ailelerden gelmediklerini ve bu alanı sporun keyfi kadar para mükafatları için de tercih ettiklerini belirtti. Yun arkadaşlarının ailelerini geçindirmek için bu paraya muhtaçlıkları olduğunu da kelamlarına ekledi.
Dahası birçok ultramaratonda yarışçılara gereksinimleri olan besinler verilmiyor. Bunun yerine her koşucunun muhtaçlıklarını kendi takımlarının karşılaması bekleniyor. Lakin yarış parkurunun yüksek irtifada güçlü topraklardan geçtiği noktalarda bu türlü bir dayanak takımıyla ilerlemek epeyce sıkıntı.
Sportmenler genelde ince ve hafif kıyafetlerle yarışıyor
ŞORT VE TİŞÖRTLE DOLUYA YAKALANDILAR
Bir ultramaraton organizatörü olan Candice Burt, sporun ortan popülerliği nedeniyle artık yarışçıların araziyi bildiği varsayımı üzerinden hareket edilmesinin mümkün olmadığını söyledi. Güvenlik donanımı listesinin artırılmasını da pahalandıran Burt, “Sizin gereksiniminiz olmayabilir ancak yarış sırasında karşılaştığınız öteki bir atletin gereksinimi olabilir. Parkurlarda kurtarma gruplarının çabucak ulaşamayacağı çok nokta olacak” diye konuştu.
ABD ve Avrupa’daki yarışlarda atletlerin yanlarında içinde kalın giysiler bulunan bir acil durum çantası taşıması kaide fakat Çin’deki organizatörlerin bu bahiste ne kadar ısrarcı olduğu bir muamma. Hatta birçok koşucunun fırtınaya şort ve tişörtle yakalandığı biliniyordu.
Hayatta kalan bir öteki yarışçı olan Çinli dağcı Luo Cing’in devlet televizyonu CCTV’de anlattıkları da bunu doğruladı. Parkurda tırmanışa geçtikleri sırada yüksek rakım nedeniyle hava basıncının azaldığını belirten Luo, yol kenarında soğuktan titreyen birçok atlet gördüğünü de kelamlarına ekledi. Cing, “Yüksek kesitlerde havanın çok soğuk olduğunu söylediler. Hepsini tişörtler ve şortlar giyiyordu. Biri bize, ‘Aşağı inin, birkaç kişinin ağzı şimdiden köpürmeye başladı’ dedi” diye konuştu.
SPORTMENLER DURUMUN CİDDİYETİNİN FARKINA VARDI
Dağdan inişi esnasında Çin’in toplumsal medya platformu Weibo’da bir görüntü da yayınlayan Luo, manzaralarda, “Ben inançtayım, şu an geri dönüyorum” diyor. Rüzgarın elindeki telefonu uçurmak üzere olduğu, şiddetli yağmur nedeniyle de art planın bulanıklığı dikkat çekiyor.
Çeşitli ultramaratonlar dahil birçok ekstrem spor etkinliğinde kazandığı başarılarla tanınan Dean Karnazes de New York Times’a yaşanan trajedinin tüm atletleri durumun ciddiyetine uyandırdığını söyledi.
Karnazes kendisinin de tekraren hipotermi yaşadığını ve parmaklarının morardığını belirterek, “Bundan sonra hazırlıklı olmadan yola çıkmayacağım ve bu türlü düşünen tek ultramaratoncu olmadığıma eminim” diye konuştu.
Hürriyet
