ATİNA İLE BEŞ YIL SONRA GÖRÜŞME
TÜRKİYE ve Yunanistan ortasında 5 yıl ortadan sonra bugün yapılacak 61’inci çeşitle tekrar başlayacak istikşafi (keşif amaçlı) görüşmelerde Ankara’nın masaya hangi başlıklarla oturacağı aşikâr oldu. Kulislerden sızan bilgilere nazaran Türk tarafı, ana çizgileriyle 6 maddeyi masaya getirecek. Buna nazaran Ankara bir bütün halinde Ege’de (1) karasuları, (2) kıta sahanlığı, (3) adaların silahsızlandırılması, (4) coğrafik formasyonların yasal statüsü, (5) ulusal hava alanının genişliği ve (6) arama-kurtarma faaliyetleri alanlarında yaşanan sıkıntıların görüşülmesini isteyecek.
HAKLAR KORUNACAK
Türkiye, Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’de ısrarcı bir tavır takınması halinde “Hakkaniyet” unsurunun temel alınmasından taviz vermeyecek. Bu kapsamda Türkiye, Doğu Akdeniz’de kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge (MEB) sonlandırılmasında evvel “hakkaniyet” prensibinin temel alınmasını koşul koyarak, kendi haklarının yanı sıra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) halkının haklarının da korunacağını karşı tarafın bilmesi gerektiğini vurgulayacak. Ankara tüm bunların yanı sıra 5 yıl ortadan sonra başlatılan sürecin sekteye uğramaması için Yunanistan’da hem politikler, hem de din adamları üzerinden provokatif tavır ve telaffuzlardan vazgeçilmesi gerektiği iletisini karşı tarafa iletecek.
ÇAĞRIYI ÇAVUŞOĞLU YAPTI
Türkiye ile Yunanistan ortasında istikşafi görüşmelerinin tekrar başlatılmasıyla ilgili birinci açıklamayı 11 Ocak’ta Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu yaptı. Çavuşoğlu, “Türkiye olarak açık bir davette bulunmak istiyoruz. Ocak ayı içinde birinci toplantısı gerçekleştirilmek üzere Yunanistan’ı istikşafi görüşmelere başlamaya davet ediyoruz” diyerek, Türkiye’nin diyalog tavrını tekrar ortaya koydu. Türkiye’nin müzakerelere konut sahipliği yapmaya hazır olduğunu da bildirmesi üzerine, AB ve NATO’da anlaşmaz tavrına dayanak bulamayan Yunanistan kısa müddette olumlu karşılık vermek zorunda kaldı ve iki ülke dışişleri bakanlığı yetkilileri 61’inci tipe İstanbul’da 25 Ocak’ta başlanılması için mutabık kaldı. Bugünkü toplantıda Türk tarafına Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal, Yunan tarafına da emekli Büyükelçi Pavlos Apostolidis başkanlık edecek.
TAHLİL İÇİN TABAN
Türkiye ve Yunanistan ortasındaki istikşafi görüşmelerin temel gayesi, Ege sıkıntılarına her iki tarafın da kabul edebileceği, “adil, kalıcı ve kapsamlı” tahlil için taban hazırlamak olarak görülüyor. Ankara ile Atina ortasında birinci istikşafi görüşmeler, 2002 yılında, Ankara’da iki ülkenin dışişleri bakanlığı müsteşarları ortasında başlatılmış ve 2016’ya kadar 60 tıp görüşme yapılmıştı. Yunanistan’da periyodun Çipras hükümetinin isteksiz tavrı nedeniyle istikşafi görüşmelerde 60’ıncı tipten sonra yeni bir cins düzenlenememişti.
MESELELER PAKET HALİNDE ELE ALINIYOR
Taraflar ortasında birçok sorun bulunduğunda başvurulan istikşafi görüşme yolunda, taraflar diyaloğu geliştirmeyi amaçlıyor. Birbirine gerekli bilgileri sağlamakla yükümlü olan taraflar, eleştirel lakin yapan bir tavırla birbirlerinin niyet ve görüşlerini ele alıyor. Karar almadan evvel iki tarafın da görüş ve tezlerinin ele alındığı istikşafi görüşmelerde, çoklukla sıkıntılar paket halinde ele alınırken tüm meselelerin çözülmesi hedefleniyor. Diplomasi çerçevesinde yürütülen istikşafi görüşmelerde, bir sorunun çözülememesi halinde ise öbürleri de çözümlenmemiş sayılıyor.
Yunanistan’ın geçen yaz aylarında savaş gemileri ile Oruç Reis sismik araştırma gemisini engelleme eforları Türk Deniz Kuvvetleri’nin kararlı tavrı ile önlenmişti. Atina idaresi, 10-11 Aralık’ta düzenlenen AB Önderler Zirvesi’nde ise bu mevzuda beklediği dayanağı alamamanın hayal kırıklığını yaşamıştı. Türkiye’nin kararlı duruşu, Yunanistan’ı müzakere masasına geri dönmeye zorlamıştı.
MİÇOTAKİS’E PARTİSİ İÇİNDEN SERT REAKSİYON
YUNANİSTAN Başbakanı Kiriakos Miçotakis, Türk ve Yunan dışişleri heyetleri ortasında, 5 yıllık ortadan sonra, bugün İstanbul’da yapılacak istikşafi görüşmelerin 61’inci tipinin arifesinde, muhalefetten değil, başkanı olduğu Yeni Demokrasi (ND) partisinden sert reaksiyon gördü. 300 üyeli Yunan parlamentosunda 158 milletvekili bulunan iktidardaki Yeni Demokrasi partisinde, yaklaşık 30 milletvekilinin desteklediği eski Başbakan Andonis Samaras, istikşafi görüşmelere şiddetle karşı çıktı. Samaras’ın demeci Yunan Kathimerini gazetesinde yayımlandı.
LAHEY ADALET DİVANI
Türkiye’ye ağır suçlamalarda bulunan Samaras, “İstikşafi görüşmelerin başlaması, AB’nin Türkiye’ye yaptırımlar uygulaması için her türlü tartışmayı noktalıyor. Kimse, müzakere yapan bir ülkeyi cezalandıramaz” dedi. “Egemenlik haklarımızı Türkiye ile nasıl paylaşacağımızı görüşmeyi reddetmeliyiz” diyen Samaras, Lahey Adalet Divanı’na gidilmesini de istemediğini söyledi. 2012-2015 yılları ortasında Başbakan olan Samaras’ın bu “son dakika tepkisi” Yunan siyaset kulislerinde “Miçotakis’in hareket imkânını kısıtlıyor” halinde yorumlandı.
Samaras, Dışişleri Bakanı (1990-1992) iken, Başbakan Miçotakis’in babası eski başbakanlardan Konstantinos Miçotakis tarafından misyondan alınmıştı. Bir yıl sonra da birkaç milletvekili ile birlikte Yeni Demokrasi Partisi’nden ayrılınca, baba Miçotakis’in iktidardan düşmesine neden olmuştu. Geçmişte Yunan medyasında, 2004 yılında tekrar tıpkı partiye dönen Samaras ile Başbakan Kiriakos Miçotakis’in birbirlerinden hiç hoşlanmadıkları biçiminde haberler yer almıştı. Ana muhalefetteki Radikal Sol Koalisyon (SYRIZA) da açıklamasında, “Miçotakis adeta Samaras’ın rehinesi” yorumunu yaptı. (Yorgo KIRBAKİ)
{sitename}
