Dünyanın dört bir yanında milyonlarca çalışanın hayali İspanya’da gerçek oluyor. 4 iş günü ve 3 tatil gününden oluşan haftalar, İspanya’da pilot uygulamayla başlıyor. Şimdilik sonlu bir müddetliğine ve yalnızca isteyen şirketlerin iştirakiyle başlayacak olan pilot uygulamanın başarılı olması halinde 4 gün çalışma ülke geneline yayılabilecek ve kalıcı olabilecek.
İspanya’da 4 günlük hafta uygulaması birinci sefer bu yıl ocak ayında gündeme gelmişti. Ülkenin sol partilerinden Mas Pais’in hükümete sunduğu tasarının kabulünün akabinde tarafların uygulamaya dair müzakereleri devam ediyordu. Mas Pais Partisi Lideri Inigo Errejon, devir dönem ferdî Twitter hesabından süreçle ilgili gelişmeleri vatandaşlar ve dünyayla paylaşıyordu.
TEK TARTIŞAN İSPANYA DEĞİL
Gerçekten bu talebi tek lisana getiren Errejon ve partisi değil, 4 günlük hafta tartışması da yalnızca İspanya’ya has değil. Yeni Zelanda’dan Almanya’ya birçok ülkede haftalık çalışma mühletini dört güne indirmeye yönelik adımlar atılması için yetkililere davetler yapılıyor. Hatta bu ülkelerde ulusal seviyede olmasa da şirket seviyesinde birtakım denemeler de yapıldı.
Haftada 4 gün çalışmayı savunanlar, bu denemelerin çıktılarından da hareketle, verimliliği artırması, çalışanların zihinsel sıhhatini iyileştirmesi, etrafa verdiği ziyanla iklim değişikliğine yol açan faktörleri azaltması üzere yararların altını çiziyor. Bilhassa pandemi, 4 günlük hafta taleplerinin daha da artmasına sebep oldu. Çünkü dünyanın büyük bir kısmının konuttan çalışma tertibine geçtiği günümüzde, iş hayatıyla özel hayat istikrarının kurulması çok daha kritik bir hal aldı.
Başka yandan İspanya bu çeşit adımları birinci atan olmaya alışık bir ülke. Örneğin 1919’da Barselonalı personellerin 44 günlük grevi sonucu Batı Avrupa’da günde 8 saatle sınırlanmış mesai uygulamasının birinci kabul edildiği ülke de İspanya’ydı.
İspanya’nın 4 günlük hafta uygulamasının detayları şimdi hükümet tarafından netleştirilmiş değil. Lakin kelam konusu teklifte 50 milyon euro dayanakla 3 yıllık bir pilot uygulama öngörülüyor. Böylelikle patronların de ziyana uğrama ihtimali en aza indiriliyor. 4 günlük hafta uygulamasına geçen şirketlerin muhtemel maliyetlerinin birinci yıl yüzde 100’ü, ikinci yıl yüzde 50’si, üçüncü yıl ise yüzde 33’ünün devlet tarafından karşılanması planlanıyor.
‘MAAŞLAR AZALMASIN’
The Guardian’ın aktardığına nazaran, Mas Pais Partisi’nden Hector Tejero, “Bu sayılar doğrultusunda 200 civarında şirketin uygulamaya katılacağını bunun da 3000 ila 6000 çalışanı etkileyeceğini düşünüyoruz” dedi. Tejero en değerli kırmızı çizgilerin ise “çalışma saatlerinin nitekim azaltılması ve kimsenin maaşını ya da işini kaybetmemesi” olduğunu söyledi.
Uygulamanın sonbahar aylarında devreye alınabileceğini belirten Tejero, Fransa’nın 1998’de haftalık çalışma müddetlerini 35 saatle kısıtlamasından bu yana dünyada bu kadar büyük bir ulusal teşebbüsün kelam konusu olmadığının da altını çizdi. Tejero, “Böyle bir pilot proje öbür hiçbir yerde uygulanmadı” diye konuştu.
Mas Pais’in teklifi doğrultusunda pilot uygulama uzmanlardan oluşan bir panelin rehberliğinde yürütülecek. Hükümet, sendika ve patron örgütlerinden temsilcilerin oluşturacağı bu panel uygulamayla elde edilecek sonuçları da kıymetlendirecek.
Aslına bakılırsa İspanya’da da 4 günlük hafta fikrini uygulamaya daha evvelce başlamış bir şirket var. Ülkenin güneyinde bulunan Software Delsol isimli teknoloji şirketi, geçen yıl 4 günlük hafta nizamına geçti. Tejero, “O vakitten beri işi aksatma oranları düştü, verimlilik arttı ve çalışanlar çok daha memnun olduklarını söylüyorlar” diyerek kelam konusu şirkette elde edilen olumlu sonuçları da paylaştı.
HÜKÜMET TEMKİNLİ, PATRONLAR REAKSİYONLU
İspanya Çalışma Bakanlığı’ndan bir kaynak ise yaptığı açıklamada pilot projeyle ilgili görüşmelerin şimdi birinci kademelerde olduğunu söyledi. Kaynak, pilot projenin maliyetinden kaç şirketin katılacağına ve takvimin ne biçimde işleyeceğine dair birçok ayrıntının şimdi netleşmediğini de kelamlarına ekledi.
Öte yandan ülkedeki patron örgütleri uygulamadan pek şad değiller. Örneğin Patron Örgütleri Konfederasyonu’nun Aragon Bölge Lideri Ricardo Mur, aralık ayında katıldığı bir forumda 4 günlük hafta fikrine çok sert bir lisanla karşı çıkmıştı. İspanya İç Savaş’tan bu yana en büyük resesyonun içindeyken bu mevzuyu tartışmanın “delilik” olduğunu belirten Mur, “Bu krizden çıkmak için daha az değil daha fazla çalışmaya muhtaçlığımız var” demişti.
İspanya’da atılan adımlara öbür ülkelerdeki 4 günlük hafta savunucularından da takviye geldi. Örneğin İngiltere’deki 4 Day Week Campaign’in sözcüsü Joe Ryle, “Dünyanın dört bir yanındaki hükümetlere İspanya’nın müsaadeden gitmelerini ve dört günlük haftanın yolunu açmaları davetinde bulunuyoruz” dedi. İşi saatlerinin azaltılmasının geç bile kalınmış bir adım olduğunu söz eden Ryle, “Çalışma biçimimizin insanların gerilime girmesine, tükenmesine, yıpranmasına ve hem iş yerleri manasında hem de zihinsel manada büyük sıkıntılara yol açtığı açık. Dört günlük hafta iktisada yararlı, çalışanlara yararlı, etrafa yararlı. Daha ne olsun?” diye konuştu.
Pekala haftada dört gün çalışma tertibinin verimlilik ve çalışanların psikolojisi üzerindeki tesirleri nasıl olur?
Psikoloji Kısmı Öğretim Vazifelisi Prof. Dr. Burcu Güler, 4 günlük hafta uygulamasının tesirlerinin çalışanlar üzerinde olumlu olacağını belirterek, “Uzun saatler çalışarak değil, odaklanarak çalışma verimlilik artışı getirir” diye konuştu. Güler, kelam konusu planın muhtemel ruhsal tesirlerini hurriyet.com.tr için kıymetlendirdi.
İSPANYA’DAKİ YENİ UYGULAMADAN NASIL BİR SONUÇ BEKLİYORSUNUZ?
Haftada 4 gün çalışma uygulaması, Avrupa’da değerli bir psiko-sosyal risk olan, iş ile özel hayat ortasındaki çatışma konusunda iyileştirici bir adım olabilir. Bilhassa okul öncesi yaşlarda çocuğu olan ve her iki ebeveynin de çalışma hayatında olduğu aileler açısından iş ile özel hayat ortasında istikrar kurmak çok değerlidir.
HAFTADA DÖRT GÜN MESAİ ÇALIŞMA VERİMLİLİĞİNİ OLUMLU MU OLUMSUZ MU TESİRLER?
Çalışma saati ile verimlilik ortasında yüksek bir korelasyon olduğunu düşünmüyorum. Uzun saatler çalışarak değil, odaklanarak çalışma verimlilik artışı getirir. Kaldı ki, günümüz çalışma ömrü, günün 8 saatini şirketin dört duvarı ortasında geçirmek zorunda kalmayı ortadan kaldırmıştır. Bu üslup bir çalışma temposunda bulunanlar için, esasen pandemi periyodunda daima bir çalışma kelam konusu olmuş ve meskenden çalışırken şirket içinde geçirdikleri vakitten bile daha fazla çalışır hale gelmişlerdir. Yorgunluğa bağlı olarak gerek iş kazalarında artış yaşanması gerekse de performans düşüklüğü görülme mümkünlüğü artmaktadır.
BEŞERLER OLAĞAN BİR MESAİ GÜNÜ İÇİNDE ORTALAMA KAÇ SAAT ODAKLANARAK ÇALIŞABİLİYOR?
En iyi ihtimalle, 8 saatlik çalışma tertibinde, çalışma saatinin yaklaşık dörtte üçünde odaklanma sağlanabilir. Elbette bu durum ne tıp bir çalışma yapıldığına bağlı olarak değişebilir. Çok dikkat gerekmeyen, rutin işler için esasen odaklanma ihtiyacı fazla olmayacaktır. Bu cins işlerde ise monotonluğun getirdiği bir yorgunluk kelam mevzusudur. Lakin zihinsel faaliyetin ağır olduğu işler için odaklanarak çalışma kıymetlidir. Burada kıymetli olan, bireyin kendisi için, günün en uygun saatini değerlendirmesi sağlayan bir ortam sunmaktır.
4 GÜN MESAİ, UZAKTAN ÇALIŞMAYLA BİRLİKTE DAHA MI YAKIN BİR İHTİMAL OLDU?
Bulaş riskini azaltmak hedefiyle çalışanların iş yerlerinde bir ortada çalışmak zorunda kalmaması, çevrimiçi kontaklarla vazifelerini yürütebilecek durumda olan çalışanlar için pandeminin bir fırsat olduğu söylenebilir. Lakin, uzaktan çalışma her çalışan için uygun bir çalışma biçimi değildir. Hizmet bölümü, bilhassa sıhhat çalışanları, market çalışanları, kuryeler için, tam aksisi biçimde, pandemi ile 4 gün mesai konusunu bir ortada düşünmek gerçek olmayacaktır.
UZUN ÇALIŞMA SAATLERİNİN İNSAN PSİKOLOJİSİ ÜZERİNDEKİ TESİRİ NEDİR?
Günde 8 saatlik bir çalışma ile katma bedeli daha fazla olacak halde bir çıkar sağlamak mümkün olmayacaktır. İnsan sıhhati açısından uzun çalışma saatleri ve hatta bir işi yetiştirmek için süratli çalışmak zorunda kalmak, gerilim seviyesini artıran psiko-sosyal risklerdir. Fakat günümüzde maalesef, maliyet hesapları yapılarak az sayıda eleman ile çok ölçüde işin yapılmaya çalışılması uzun saatler çalışmayı gerektirmektedir.
Kripto Para Piyasaları için Bigpara
Kripto Para Piyasaları için Bigpara
{sitename}
