Bilim insanları klâsik aşı sistemlerinden farklı olan mRNA teknolojisi üzerinde uzun bir müddettir farklı hastalıkların tedavisi için çalışmalar yürütüyordu. Fakat COVID-19 pandemisi ortaya çıkınca, bu teknoloji birinci kere koronavirüse karşı süratlice uyarlandı ve büyük muvaffakiyetler elde edildi. mRNA, ya da uzun ismiyle “mesajcı RNA” (ribonükleik asit), DNA’dan üretilen bir biyomolekül olarak biliniyor. mRNA aşılarında klasik aşılardan farklı olarak zayıflatılmış patojen yerine bedene virüsün bir proteininin mRNA’sı veriliyor. Böylelikle bağışıklık sisteminin virüs olmadan harekete geçmesi ve virüse karşı antikor üretmesi hedefleniyor. Bu alanda da başarılı örnekler mevcut.
İHTİLAL NİTELİĞİNDE
İnançlı ve tesirli olan bu teknolojinin, ‘eski düşmanlar’ olarak nitelendirilen HIV üzere birtakım virüslere karşı da çalışabileceği belirtiliyor. Kelam konusu teknoloji, halihazırda melonom ve beyin tümörleri üzere güçlü kanser çeşitlerinin tedavisi için test ediliyordu. Hakikaten, BioNTech’in kurucularından Tabip Hasret Türeci de, kanser aşılarının birkaç yıl içinde hazır olacağı muştusunu vermişti.
BioNTech’in kurucuları Prof. Dr. Uğur Şahin ve eşi Dr. Hasret Türeci, bir müddettir mRNA teknolojisi üzerinde çalışıyor.
mRNA aşısının temelleri 1990’lı yıllarda, Macar asıllı bilim insanı Katalin Kariko’nun Pensilvanya Üniversitesi’ndeki gen çalışmaları ile atıldı. Kariko bu fikrine o devir çok dayanak bulamasa da, son 15 yıldır tıpkı üniversitede salgın hastalıklar uzmanı olan Dr. Drew Weissman ile ortak aşı çalışmaları yürüttü. CNN’e konuşan Dr. Weissman, mRNA aşılarının üretilmesinde virüse dahi gereksinim duyulmamasını, bu alanda ‘devrimsel’ olarak nitelendiriyor. Bu bağlamda, Çin’in COVID-19 olarak bilinen SARS-COV-2 virüsünün genetik şifrelerini yayınlamasının çabucak akabinde, mRNA aşılarının denemelerine derhal başlandığına dikkat çekiyor.
%90 TESİRLİ
mRNA teknolojisiyle üretilen Moderna ile BioNTech firmalarının COVID-19 aşıları, virüse karşı yüzde 90’ın üzerinde aktiflik gösteriyor.
Hürriyet
