NATO Kuzey Atlantik Kurulu’nun devlet ve hükümet liderleri seviyesindeki toplantısı 14 Haziran’da Belçika’nın başşehri Brüksel’deki NATO karargahında düzenlenecek.
Dorukta gelecek 10 yılda NATO’nun izleyeceği yol haritası olan “NATO 2030” isimli vizyon evrakı, ittifak kendini yeni periyoda adapte ederken yapılması gerekenler, bu kapsamda Çin’in yükselişi, Rusya, terörle gayret, yükselen ve yıkıcı teknolojiler, siber tehditler ve akınlar, iklim değişikliğinin güvenlik tesirleri ele alınacak.
NATO’nun iştirakleri, NATO-AB bağları, ittifaka yönelik yeni tehditler, müttefikler ortasında istişarelerin ve dayanışmanın artırılmasına yönelik çalışmalar da doruğun bahisleri ortasında bulunuyor. Müttefikler ortasında daha ağır, daha sık ve daha içerikli istişareler yapılması, münasebetiyle müttefikler ortasındaki ayrılık imajının giderilmesi hedefleniyor.
Ayrıyeten NATO ülkelerinin savunma harcamalarının artırılmasının devamı ve başta Asya-Pasifik’teki paydaşlıklar, Ukrayna ile Gürcistan üzere ülkeler olmak üzere öne çıkan paydaşlıklar da tepe hususları ortasında yer alıyor. İştiraklerin güçlendirilmesi bağlamında NATO-AB bağlarının ağırlaştırılması da gündemde.
ÇİN VE RUSYA
NATO’nun son yıllarda Çin’in yükselişine bilhassa değer verdiği biliniyor. Bu çerçevede Çin’in yükselişinin hem fırsatlar doğurduğu hem de birtakım sınamalar ortaya çıkardığı bedellendiriliyor.
Çin’e karşı hasmane bir tavır benimsenmesi değil, NATO üyelerine tesirlerinin ele alınması öne çıkıyor. Lakin son yıllarda Çin’in artan silahlanması da göz önünde bulunduruluyor. Çin konusunda Asya-Pasifik iştiraklerinin değerinin vurgulanması bekleniyor.
Rusya konusunda ise son periyotta yasa dışı biçimde ilhak edilen Kırım’da ve Ukrayna hududunda Rus ordusunun yaptığı yığınağın akabinde gelinen nokta ehemmiyet taşıyor. NATO yetkilileri, Rusya’nın tavrını “saldırgan” biçiminde nitelendiriyor.
NATO yetkilileri, hiçbir üyenin tek başına ittifaka yönelik bu cins sınamaların üstesinden gelemeyeceğini sık sık vurguluyor. Giderek daha “rekabetçi ve öngörülemez” hale gelen dünyada sınamalarla başa çıkabilmek için “birlik ve dayanışmanın” altı çiziliyor. Bu çerçevede Avrupa ile Kuzey Amerika ortasındaki transatlantik ilgilerini kuvvetlendirmenin kıymetine dikkat çekiliyor.
STRATEJİK KONSEPT VE HARCAMALAR
NATO’nun emellerini ve güvenlik alanındaki temel misyonlarını belirleyen 2010 Stratejik Konsepti’nin de yenilenmesi de dorukta ele alınacak. Mevcut Stratejik Konsept’in geçerli kısımlarına ek olarak kimi düzenlemelerin yapılmasıyla bugünün kurallarına nazaran tehditler ve sınamalar tanım edilecek.
Dorukta bunlara karşı ittifakın nasıl adapte edileceğine dair bir çerçeve çizilmesi öngörülüyor. Yenilenmiş Stratejik Konsept ile ilgili çalışmanın gelecek yıl İspanya’da düzenlenmesi öngörülen doruğa kadar devam etmesi ve en son onayın başkanlar tarafından İspanya’daki dorukta verilmesi bekleniyor.
NATO’nun tüm bu çalışmalarının aksama olmadan devam edebilmesi için kaynak aktarılması gerektiği, bu nedenle NATO bütçesinin artırılmasına muhtaçlık duyulduğu tabir ediliyor. Bütçenin artırılmasında tereddütleri olan ülkeler bulunuyor. Bun nedeniyle bütçe artırımında şimdi sonuncu kararın ortaya çıkmadığı belirtiliyor.
AFGANİSTAN
Afganistan’ın da NATO Zirvesi’nde gündeme gelmesine kesin gözüyle bakılıyor. ABD’nin eylüle kadar çekileceği ve NATO’nun Kararlı Takviye Misyonunun sonlandırılacağı açıklamalarından sonra Afganistan’ın geleceği konusunda görüşmeler yapılması bekleniyor.
Bilhassa çerçeve ülkeler olarak Afganistan’da değerli sorumluluklar üstlenen ABD, İngiltere, Almanya, İtalya ve Türkiye’nin yanı sıra 20 yıl boyunca NATO’nun Afganistan’daki misyonuna önemli katkıda bulunan, birlik bulunduran ülkelerin mevzuyu gündeme taşıyacağı söz ediliyor.
BİDEN’IN BİRİNCİ NATO DORUĞU
NATO Tepesi, ABD Lideri Joe Biden’ın lider olarak katılacağı birinci tepe olması bakımından da ehemmiyet taşıyor.
Tepenin, evvelki Lider Donald Trump periyodunda ABD idaresinin NATO’ya verdiği ehemmiyetin azalmasından sonra gerileyen Kuzey Amerika-Avrupa alakaları açısından fırsat teşkil ettiği sıkça lisana getiriliyor.
Brüksel’deki NATO Zirvesi’nin alakaların “tamir” edilmesi ve Trump öncesi periyoda dönülmesi bakımından değerine vurgu yapılıyor.
İKİLİ GÖRÜŞMELER
NATO ülkelerinin başkanlarının tepe çerçevesinde ikili görüşmeler yapması bekleniyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu kapsamda ABD Lideri Joe Biden ile görüşecek. Erdoğan’ın İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Almanya Başbakanı Angela Merkel ile görüşmeleri de katılaştı.
Ayrıyeten Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda ile görüşmeler yapması da öngörülüyor.
Bunların dışında başkanların toplantı öncesi yahut sonrasında ayaküstü görüşmelerinin de mümkün olabileceği söz ediliyor.
SIKI GÜVENLİK VE SALGIN ÖNLEMLERİ
NATO Doruğu, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle sıkı önlemler altında düzenlenecek.
Pazartesi günü öğlen saatlerinde önderlerin karargaha gelmelerinden sonra NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, resmi karşılama merasimi düzenleyecek. Akabinde aile fotoğrafı çektirilecek.
Daha sonra tepe toplantısına geçilecek. 3 saate yakın sürmesi planlanan toplantının akabinde tepe bildirisinin yayımlanması bekleniyor. Genel Sekreter Stoltenberg ile başkanların ayrı başka basın toplantısı düzenlemeleri de öngörülüyor.
Tepenin yapılacağı NATO karargahına erişim epey hudutlu tutulacak. Medya mensupları için karargah binasının yanında bir medya merkezi kurulacak. Tepeyi takip edecek medya çalışanlarının PCR testi yaptırması ve özel FFP2 maskeleri kullanması istenecek.
NATO karargahında düzenlenecek tepe için Brüksel’de geniş güvenlik tedbirleri alınacak. Tepe günü birtakım yolların kapatılması planlanıyor.
Ayrıyeten tepe münasebetiyle Grand Place, Montgomery kavşağı, Cinquantenaire Parkı’ndaki tak ve Atomium üzere Brüksel’in birtakım simge yapıları ve yerlerinde NATO’nun rengi olan mavi ışıklandırma yapılacak ve NATO bayrakları asılacak.
Hürriyet
