Bir evvelki Amerikan idaresinin köhne olarak tanımladığı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, “Beyin mevti gerçekleşti” demekten çekinmediği NATO, Brüksel’de yapılan birkaç saatlik tepede temel prensip ve pahalar etrafında, daha güçlü olma ve yeni sınamaların üstesinden gelme maksadıyla geri döndüğünün iletisini verdi.
ÇİN TEHDİDİ EVRAKTA
Bir yandan oluşan yeni tehdit ve sınamalarla uğraş edebilmek için kendini günün şartlarına adapte etmesini sağlayacak stratejik tekliflerden oluşan NATO 2030 dokümanını kabul eden başkanlar bir yandan da 11 yıllık stratejik konseptin yenilenmesi doğrultusunda adım attılar. Tepeden çıkan en çarpıcı sonuçlardan birisi ise Çin’e yönelik yaklaşım oldu. NATO sonuç bildirisinde Çin’in uyguladığı siyasetlerden ‘sistematik sınama’ olarak bahsedildi.
SİSTEMATİK BİR SINAMA
‘Geleneksel hasım’ olarak Rusya’yı gören ve yıllardır bu ülkeyi odakta tutan bir yaklaşım içinde olan NATO’nun Çin’i merkeze yerleştirmeye başlaması İttifak açısından bir birinci olma özelliği taşıyor. Çin’in yaklaşımını savlı olarak niteleyen NATO, bu yaklaşımın milletlerarası sisteme ve İttifak’ın güvenliğini ilgilendiren alanlara yönelik sistemik sınama olarak gördüğünü metne yansıttı.
UZAYDAN AKIN OLURSA
NATO bildirisinin dikkat çeken bir diğer ögesi da uzaya yönelik vurgular. Son periyotta çok sayıda ülke uzaydaki üstünlüğünü artırma istikametinde adım atıyor. Bu yaklaşımı dikkate alan NATO, uzayda ya da uzaydan taarruza uğraması halinde buna karşılık vereceğini belirtti. Uzay odaklı ataklar NATO tarafından İttifak’ın güvenliği açısından net sınama olarak görülüyor. NATO’nun uzay konusuna verdiği ehemmiyeti gösteren vurgu ise bu çeşit taarruzların İttifak’ın ortak savunma unsuru olan ve bir müttefike yapılan hücumun tüm müttefiklere yapılmış sayılacağına dayanan 5’inci unsurunun devreye sokulmasına neden olabileceği oldu.
NATO’DA BİR ORTADAYIZ
Hiçbir ülke ve kıtanın zorluklarla yalnız çaba edemeyeceğini söz eden NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Transatlantik bağlarda yeni bir sayfa açacakları iletisi vererek, “Bir ortada olduğumuzda, güvenliğimize yönelik her türlü tehdidin üstesinden gelebiliriz” dedi. Doruğun açılışında konuşan Stoltenberg, Avrupa’nın da Kuzey Amerika’nın da yalnız olmadığını söyleyerek, “NATO’da bir ortadayız. Bu tablonun etrafındaki ülkeler en güçlü demokrasilerdir. Neredeyse bir milyar insanı ve dünyanın ekonomik gücünün yarısını ve yarısından fazlası askeri gücünü temsil etmektedir” sözlerini kullandı.
İŞTE YOL HARİTASINDA ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLAR
NATO’nun mevcut ve gelecekteki sınamalara ayak uydurma gayesiyle ortalarında eski NATO Genel Sekreter Yardımcısı Büyükelçi Tacan İldem’in de bulunduğu on âkil adama hazırlattığı rapor başkanlar tarafından kabul edildi. “NATO 2030: Yeni Bir Çağ İçin Birliktelik” ismini taşıyan dokümanda öne çıkan kimi ögeler şöyle:
KONSENSÜSE DEVAM: Oybirliğiyle karar alınmaya devam edilmesi lakin karar sisteminin hızlandırılması isteniyor. Karar almada müttefikler ortasında daha fazla istişare yapılması da talep edilen ögeler ortasında.
YENİ STRATEJİ: NATO’nun bugünkü uygulamaları 2010’da kabul edilen Stratejik Konsept’e dayanıyor. Bu evrakın güncellenmesini öneren uzmanlar terörizmle çabanın de NATO’nun ana vazifelerinden olmasından yana. Yeni konseptte, eski evrakın işleyen ögeleri korunacak. Yeni eklemeler yapılacak. Yeni stratejik konseptin gelecek yıl İspanya’da yapılacak tepede kabul edilmesi öngörülüyor.
RUSYA YAKLAŞIMI: Rusya’ya yönelik caydırıcılık ve diyaloğa dayalı siyasetin sürdürülmesi, bu ülkenin tehdit ve düşmanca hareketlerine kararlı ve uyumlu halde cevap verilmesi isteniyor.
ÇİN ODAKTA: NATO’nun Çin kaynaklı güvenlik sınamalarına daha fazla vakit ve siyasi kaynak ayırması görüşü savunuluyor.
AB’YLE İLGİLER: AB ile itimadın en üst seviyede canlandırılmasının yollarının aranması, iki örgüt önderlerinin özel bir resmi oturumda bir ortaya gelmelerinin faydalı olacağı vurgulanıyor.
Hürriyet
