BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Cenevre’deki 5+1 gayri resmi Kıbrıs konferansının akabinde açıklamalarda bulunmuş, ‘Kıbrıs sorunun tahlili için resmi görüşmelerin başlaması için kâfi ortak taban bulamadık’ sözünü kullanmıştı.
Kıbrıs Konusundaki Gayrıresmi 5+BM Toplantısı Sonrası Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ortak basın toplantısı düzenleyerek alınan kararları kıymetlendirdi.
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, hususla ilgili olarak düzenlenen basın toplantısında şu tabirleri kullandı:
“AB problemi doğmuştur zira haksız yere AB’ye alınmışlardır. Bütün bunlar aleyhimize gelişti, artık bu oyunun kurallarının değişmesini gerekir. Kendilerine tabir ettim, Mevlüt Çavuşoğlu da bize orada dayanak vermiştir. Bizlerin ne kadar haklı, sunduğumuz teklifleri de herkes görmüş oldu.
Bu toplantının olabilmesi, bizim bunları söyleyebilmemiz de kıymetlidir. Gelinen konumlarda, bizim burada sormamız gereken ortak yer var mı yok mu?
Biz tutumumuzdan asla vazgeçmeyeceğiz. Yeni siyaset Kıbrıs’ta hükümran eşitliğe dayalı. Bizim eski kaidelerde masaya oturmamızın hiçbir manası olmayacaktır.
‘GÖZÜNÜN İÇİNE BAKA BAKA SÖYLEDİM’
Özü itibariyle, pahalı kamuoyu Kıbrıs Rum tarafının dediği, açık açık demiştir. Adamların emeli şu anki Kıbrıs Cumhuriyeti’nin devamı lakin bir mutabakat kendilerinin istediği üzere olabilecekse anayasal değişiklikle Kıbrıs Türklerinin şu andaki mevcut Kıbrıs Cumhuriyeti’ne yama edilmeleri ve AB içerisinde onun nimetlerinden faydalanmamız. Haliyle Türkiye ile bağlarını koparması üzere bizi süreçlere süreceklerini düşünüyorlarsa herhalde Türk tarafı bu türlü bir oyuna gelmeyecektir.
Bir muahedeye varmadan bir müzakere sürecine geçiliyormuş üzere bir şeye bizim onayımızın olmadığını söyledik. Biz halimizden asla vazgeçmeyeceğiz. Kıbrıs Rum tarafının açık açık dediği, adamların maksadı şu andaki Kıbrıs Cumhuriyeti’nin devamı, anayasal değişiklikle Kıbrıs Türklerinin kendilerine bağlanmaları ve AB üyeliğinden faydalanması.
Kıbrıs’ta şayet 60’larda yaşanan ki İngiltere Dışişleri Bakanı’nın gözünün içine baka baka da söyledim, 60 öncesi tartışmaları da hepimiz biliyoruz, İngiltere de çok iyi biliyor. Ancak 1960’larda o vaktin koşullarında lakin bu formda işlevsel federasyon öngörülmüştü. Fakat 3 yıl sürebildi. 3 yıldan sonra Kıbrıslı Türkler dışarı atıldılar, havada kaldılar. 60 yıl sonra yapılan çalışmalar, ambargolar, kısıtlamalar sonrasında bir devlet kurduk. Bizden kimse bunu terk etmemizi, tek egemenlik, üniterlik sisteme yama olmamızı bekleyemez.”
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise bahisle ilgili şunları söyledi:
“Toplantının maksadı ortak müzakere için yeni bir yer arayışıydı. Hâkim eşitliğe dayalı tahlili yazılı ve kelamlı olarak konuştuk, KKTC’nin uğraşlarına da tam takviye verdik. Rum tarafının Ada’nın tek taraflı hakimi üzere davrandığını biz de söyledik. Yeni sistemin artık iki devlet ortasında olması gerektiğini söyledik. Kıbrıs Türklerinin statüsünün belgisiz kalacağını da bilhassa belirttik. Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı hükümran eşitliğe karşı çıktı. Anastasiadis, Eşitlik verilirse, paydaşlık fonksiyonu olmaz’ lafını tekrarladı, ayrıyeten BM Genel Sekreteri Guterres’in tekliflerini de sık sık reddetti. Tatmininin limitini alaycı halde sorduk, tabi yanıt veremediler, üstten üstten konuşmaya çalıştılar ve Sayın Tatar ve bizden gerekli yanıtları aldılar.”
Ersin Tatar:
AB kasveti doğmuştur zira haksız yere AB’ye alınmışlardır. Bütün bunlar aleyhimize gelişti, artık bu oyunun kurallarının değişmesini gerekir. Kendilerine söz ettim, Mevlüt Çavuşoğlu da bize orada takviye vermiştir. Bizlerin ne kadar haklı, sunduğumuz teklifleri de herkes görmüş oldu.
Bu toplantının olabilmesi, bizim bunları söyleyebilmemiz de değerlidir. Gelinen durumlarda, bizim burada sormamız gereken ortak yer var mı yok mu? Bir muahedeye varmadan bir müzakere sürecine geçiliyormuş üzere bir şeye bizim onayımızın olmadığını söyledik. Biz halimizden asla vazgeçmeyeceğiz. Kıbrıs Rum tarafının açık açık dediği, adamların hedefi şu andaki Kıbrıs cumhuriyeti’nin devamı, anayasal değişiklikle Kıbrıs Türklerinin kendilerine bağlanmaları ve AB üyeliğinden faydalanması.
Tek egemenliğe yama olmamızı kimse bekleyemez. Biz başladığımız noktadayız. Memleketler arası statümüzün kabulüyle fakat mutabakat için masaya oturabileceğimizi söyledik. Kıbrıs ne eski Kıbrıs’tır, ne de Doğu Akdeniz eski Doğu Akdeniz’dir. Kıbrıs Türk halkına bir umut doğduğunu görüyorum.
Dünyanın adaletinin, insan haklarını savunan büyük ülkelerin bu işin doğrultulmasını ve bizlere hakların verilmesiyle bir mutabakatın hayırlara vesile olabileceğini tabir ettik.
Bu saatten sonra biraz onlara kalmıştır.
Çavuşoğlu:
Sayın Tatar’ın da dediği üzere 2 günlük gayri resmi 5+BM toplantısı tamamlandı. BM Genel Sekreteri hiçbir şeyin eskisi üzere olmayacağı anlayışıyla buraya çağırmıştır. Yeni müzakere sürecinin iki devlet ortasında olması gerektiğini söyledik. Kıbrıs Türklerinin statüsünün bilinmeyen kalmasını da önleyeceğini söz ettik. Rum önderi takılmış plak üzere eski telaffuzlarını tekrarladı. Hükümran eşitliğe karşı çıktı. Kabul etmeyeceğini genel sekreterin yüzüne söyledi. Kıbrıs Türklerinin eşitliğini şartlara bağladı. Bu şartların temeli ise, bu eşitliği tüm bunları kabul edebilmesi için tatmin etmemiz gerekiyormuş. Bunu alaycı bir biçimde sorduğumuzu da belirtmek isteriz. Kaldığımız yerden devam etme dileğinin da samimi olmadığını anladık.
Toplantıya gelmeden evvel verdiği dokümanların de fotokopisini evvel inkar etmeye kalktı, sonra görünce ne yapacağını şaşırdığını gördük. Samimiyetsizliklerini yüzlerine vurmak bizim vazifemizdi, gerekeni de yaptığımızı söylemek isteriz. Federasyon defterini 2017’de kapattığımızı muhataplarımıza hatırlattık. Rum İdaresi önderi gündemi değiştirmek için Maraş’ın ve Ercan Havalimanı’nın BM denetimine verilmesini teklif etme curetini gösterdi.
Yunanistan ise beklendiği halde federasyonu savundu. İngiltere ve Genel Sekreter bir orta yol bulunabilir mi diye taban yokladı. Ortak biz yer bulunamadı, bunun üzerine birkaç ay daha taban yoklamaya devam etmek istediğini söyledi. Biz de bunu destekledik ve önümüzdeki süreçte biz sağlam duruşumuzu devam ettireceğiz. KKTC’nin bağımsızlığı, egemenliği ve eşitliği konusunda ödün vermeyeceğiz.
Cenevre toplantısı 58 yıllık Kıbrıs sorununda tarihi bir dönüm noktasıdır. Bu uzun soluklu çabada Türkiye olarak KKTC ile Kıbrıs Türklerinin yanında olmaya devam edeceğiz.
SORU-CEVAP
Bundan sonraki süreç nasıl olacak?
Ersin Tatar:
Benim egemenliğim vardır, bunu tartışmaya açmam. Bunun kabulünü istiyorum, bunun tahliliyle herkes çok şey kazanacaktır. Türkiye’ye selamlarımızı iletiyoruz. Biz haklarımızı aramaya devam edeceğiz.
Bakan Çavuşoğlu:
Bu süreçte biz 53 yıldır müzakere edilen bir modelin neden işlemediğini de anlatmaya devam edeceğiz. Kalıcı bir tahlil içinde olduğumuzu ancak dayatmaları da artık kabul etmediğimizi söyleyeceğiz.
Yalnızca Rum kesitinin çıkarlarını değil, KKTC’nin de haklarını kabul etmeleri gerekiyor. Önümüzdeki 2-3 aylık süreçte kararlı sürecimizi sürdüreceğiz.
Rumlar sizce tam olarak ne istiyor?
Ersin Tatar:
Federal bir tahlil söylüyorlar ancak bu bizim kabul edebileceğimiz bir şey değildir. Biz bir muahede olacaksa kesinlikle kendi devletimizin egemenliğinin tanınmasını istiyoruz. Vereceğim yanıt Kıbrıs Rumların bizim noktamızdan uzak olduğu… Dokümanların sızdırılması konusunda söyleyecek hiçbir şey yoktur, karşı tarafın her vakit yaptığı oyunlardır bunlar. Orada kapalı bir şey yok ancak onların bu evrağı sızdırmaları ve algı yaratmak istemeleri güzel olmamıştır.
Bakan Çavuşoğlu:
Bizim için sürpriz olmadı açıkçası… Geçmişte bu işi takip eden herkes bunun yeni bir şey olmadığını görebilir. Evrakın sızdırılmasına gelince, o bakımdan ahlaki olarak da etik olarak da değişmediklerini gördük. O vakit da en saklı dokümanları sızdırdılar.
Toplantı sırasınca her yeri arayarak Türkiye ve KKTC tahlil istemiyor üzere palavraya dayalı kampanyaları sürdürmüşlerdir.
Garantör ülkelerin tavrı nasıldı?
Bakan Çavuşoğlu:
Orta yolu bulmaya çalıştı, birebir şeyi İngiltere de yapmaya çalıştı. Hükümran eşitlik konusunda beklentileri karşılamadığı için kendi kanılarımızı de paylaştık. En azından bir gayret sarf ettiler.
{sitename}
