ABD gündeme gelen son dakika haberleri ile sarsılmaya devam ediyor. Bilim insanlarının iddiasına nazaran Kaliforniya’da yağmur mevsiminin başlamasıyla sonuçları ABD’nin Batı Kıyısı için klâsik olan zelzele ve orman yangınlarından daha önemli bir ‘mega fırtına’ başlayabilir. Uzmanlar, felaketin eyalet nüfusunun yüzde 1’ine, yani 400 bin kişinin vefatına yol açacağı ve bunun ABD tarihindeki en büyük doğal afet olacağı konusunda uyarıyor.
Bu senaryoda San Francisco, Los Angeles, San Diego ve Sacramento üzere kentlerin felaketle karşı karşıya kalacağı, azgın suların binlerce heyelana neden olacağı, büyük barajların çökeceği ve tarım alanlarının önemli ziyan göreceği vurgulandı.
‘KALİFORNİYA’YI İFLAS ETTİRMİŞTİ’
“Bu kulağa felaket sinemasından bir sahne üzere gelebilir, lakin bu türlü bir fırtına mümkünlüğünün da ötesinde, daha evvel yaşanmıştı” denilen makalede, 1861-1862 devrinde Kaliforniya’da meydana gelerek rekor sayıda can kaybına ve yıkıma yol açan ‘mega fırtına’ hatırlatıldı. Deprem bilimci Lucy Jones, “Kaliforniya’daki meskenlerin dörtte biri sel baskınına maruz kalmıştı. Sular Kaliforniya’nın vergilendirilebilir yerinin üçte birini yok etmiş ve eyaleti iflas ettirmişti” diye konuştu.
Eyaletin başşehrinin Sacramento’dan taşınmak zorunda kaldığını anlatan iklim bilimci Daniel Swain, o vakitler birkaç hafta süren yağmurlar sonucu suların Orta Vadisi’nin büyük bir kısmını doldurduğunu, 65 kilometre eninde ve 240 kilometre uzunluğunda bir ‘iç deniz’ oluşturduğunu vurguladı.
Jones ve Swain, bir buçuk asır evvelki trajedinin tekrarını epeyce gerçekçi gördükleri için bunun gerçekleşebileceğine ait bir model geliştirdi.
TRİLYON DOLARLIK ZARAR!
Bilimcilere nazaran geçen yüzyıl ‘mega fırtına’ sırasında 25 gün boyunca süren yağmurlar, eyaletteki tüm binaların dörtte birini sular altında bırakmak için kâfi oldu. Swain, “Trilyon dolarlık ziyan verecek bir felaketten bahsediyoruz. Yani bu, Kaliforniya için uzun vadeli sonuçların ne olacağı açısından nitekim yüksek bir düzey” diye konuştu.
Uzmanlara nazaran bu türlü bir felaket durumunda, Kaliforniya’da ‘oldukça fazla’ sayıda can kaybı yaşanacak, eyalette yaşayan en az bir buçuk milyon kişi tahliye edilmek zorunda kalacak. ‘Mega fırtınanın’ yalnızca bir konsept değil, birebir vakitte bir kaçınılmazlık olduğunu vurgulayan bilimciler, ağaç halkalarını inceleyerek son 1800 yılda Kaliforniya’nın 1861-1862 doğal afetlerinin ölçeğini aşan en az altı sel yaşadığını saptadı.
Jones ve Swain, felaketin eyalet nüfusunun yüzde 1’ine, yani 400 bin kişinin vefatına yol açacağı ve bunun ABD tarihindeki en büyük doğal afet olacağı konusunda uyarıyor. Sputnik
{sitename}
