Brüksel-Ankara sınırında önemli gerginliklerin yaşandığı bir periyotta yapılan Avrupa Birliği (AB) Önderler Tepesi, tüm aksiliklere karşın Türkiye’ye yönelik çok ve alakaları raydan çıkarma riski içeren yaklaşımların kabul görmediğini bir kere daha ortaya koydu. Türkiye’ye yönelik yapan bir yaklaşım benimsenmesini isteyen ülkelerin kararlı duruş sergilemesi, sert yaptırımdan yana olan ülkelerin elinin boş kalması sonucunu doğurdu. Doruğun birinci derecede kaybedeni ise çok taleplerde bulunan Yunanistan oldu. Evvelki gece beş saat süren kıyasıya pazarlık ve üç taslak sonrası üzerinde anlaşılan karar, birtakım olumsuz ögeler içermekle birlikte, mevcut ortam ve parametrelerle Türkiye’nin elde edebileceği en iyi sonuçlardan biri olarak kayıtlara geçti.
EFORLAR KARŞILIKSIZ KALDI: Yunanistan, AB Doruğu masasına eşine pek rastlanmayan uzunlukta yaptırım listesiyle oturdu. Gümrük Birliği’nin gözden geçirilmesi, iştirak fonlarının tümünün askıya alınması, Türk banka ve şirketlerine Avrupa kurumlarından finansman sağlanmaması, AB projelerine iştirakin askıya alınması talepler ortasındaydı. Atina’nın üzerinde ısrarla durduğu asıl yaptırım ise silah ambargosuydu. Yunanistan’ın bu ögeleri metne yansıtma gayreti her keresinde Almanya-İspanya-İtalya bloğuna takıldı. Bulgaristan, Polonya ve Macaristan da bu talepleri frenleyen bloğun faal aktörleri ortasında yer aldı. Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum idaresi, Avusturya, Lüksemburg, Slovenya üzere ülkelerin dayanağını de alan Fransa ise Türkiye’ye sektörel yaptırım uygulanması için uğraştı. Bu uğraşlar da karşılıksız kaldı.
LİSTE GENİŞLETME: AB, Kıbrıs açıklarındaki sondaj çalışmaları nedeniyle yürürlüğe sokulan gaye odaklı yaptırım listesini ise genişletme kararı aldı. Bu listede, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’ndan iki isim yer alıyor. Listeye çabucak ekleme yapılması teknik olarak mümkün değil. Öncelikle hangi isimlerin ekleneceği ve bu eklemenin münasebetleri belirlenecek. Sonrasında ise onay sürecine geçilecek. Listeyi genişletmek için tüm üye ülkelerin onayı gerekiyor. Mevcut listenin çerçevesi Kasım 2019’da hazırlanmış iki ismin eklenmesi ise Şubat 2020 sonunda gerçekleşmişti.
KAPSAMLI RAPOR: Türkiye’yle bağlar marttaki AB Zirvesi’nde bir kere daha önderlerin önüne gelecek. Önderler, AB Dışişleri ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından hazırlanacak kapsamlı bir rapor temelinde tartışacaklar. Rapor, bağların siyasi, ekonomik ve ticari boyutuna odaklanacak ve ilgilerde devreye sokulabilecek opsiyonları içerecek.
İRTİBAT KANALLARI: AB, Türkiye ile işbirliğine ve karşılıklı çıkara dayalı ilgi geliştirmenin kendi stratejik çıkarına olduğunu bir sefer daha teyit etti. İrtibat kanallarının açık tutulmasının ehemmiyetine de net vurgu yapan AB, “Türkiye’nin AB ve üyeleriyle gerçek bir iştirak bağı kurmak ve farklılıkları diyalog ve memleketler arası hukuk çerçevesinde çözmek istemeye hazır olduğunu göstermesi kaydıyla müspet gündem teklifinin masada olmayı sürdürdüğünü” belirtti.
WASHINGTON AYRINTISI: AB, örneğine az rastlanır bir halde bir aday ülkesiyle ilgili ögeler ve Doğu Akdeniz’deki durum konusunda ABD ile uyum arayışında olacağını sonuç bildirisine yansıttı. Doğal olarak burada kastedilen Trump idaresi değil yeni Biden idaresi. Bu yaklaşım, stratejik otonomi peşinde olan AB’nin birinci adımı ABD’nin atmasını bekleyeceği ve bir bakıma olumsuz bir durumda bu ülkenin ardına saklanacağı algısına neden oluyor.
KRİTİK ÜÇ AY: Alınan kararlar bir bakıma AB-Türkiye münasebetine vakit kazandırdı. Yıllardır çok sayıda önemli krizin yaşandığı bağlarda yeni kritik devir önümüzdeki üç ay olacak. Bu üç aylık süreçte alakalar olumluya yönelme potansiyeline sahip olduğu kadar negatife yönelme riski de içeriyor. Sürecin istikameti büyük ölçüde Türkiye’nin yaklaşımıyla temaslı olacak.
MEMLEKETLER ARASI KONFERANS: AB, Doğu Akdeniz konusunda çok taraflı konferans fikrine de sahip çıkmayı sürdürüyor. Borrell’den bu fikri ilerletmesi istendi. Borrell, konferansa ait teknik çalışmaları başlatmış lakin şu ana kadar besbelli bir ilerleme sağlayamamıştı. Konferansın formatı ve masada kimlerin yer alacağı çözülmesi gereken öncelikli meseleler ortasında yer alıyor.
{sitename}
